მინდა იცოდეთ, რომ ჩვენ ყველანი მისი უწმინდესობის ილია მეორის სულიერი შვილები ვართ და იგი მრავალი ათწლეულის განმავლობაში მიუძღვის საქართველოს, მისი წინსვლის, აღმავლობისა და ახლა უკვე გაერთიანების გზაზე. ის, რაც ჩვენმა პატრიარქმა განაცხადა, საქართველოს ერთიანობაზე, საქართველოს დაუმარცხებლობასა და მის გამარჯვებაზე, ზუსტად გამოხატავს ჩვენი ერის დღევანდელ იდეოლოგიას, სულიერებასა და განწყობას.
პრეზიდენტი მიხეილ სააკაშვილი
საქართველოს პრეზიდენტი მიხეილ სააკაშვილი საზეიმო წირვას დაესწრო. საქართველოს პრეზიდენტის ადმინისტრაციის პრესსამსახურის რელიზი. 3 აგვისტო, 2008.
ეს სექტანტური ჯგუფები ჩანასახოვან მდგომარეობაში ტოტალიტარული რეჟიმის დროსაც არსებობდნენ, მაგრამ აქტიური მუშაობა გარდაქმნისა და დემოკრატიზაციის პერიოდში დაიწყეს. ისინი ამ ბოლო პერიოდში საგრძნობლად მომრავლდნენ. მათ აქტიურად ეხმარებიან და აფინანსებენ დასავლელი ხელმძღვანელები. საქართველოში მოქმედი სექტანტური დაჯგუფებების დიდი ნაწილი აშშ-დან იმართება… ერთი სიტყვით, დემოკრატიზაციის საფარველქვეშ ხორციელდება იდეოლოგიური დივერსია.Eეს მარტო ანტიეკლესიური კი არა, არამედ, ანტისახელმწიფოებრივი აქტიცაა. ათეიზმით ნასაზრდოებმა კომუნისტურმა იდეოლოგიამ კრახი განიცადა, მაგრამ შეუძლებელია, რომ სახელმწიფო იდეოლოგიის გარეშე არსებობდეს.
მიტროპოლიტი დიმიტრი შიოლაშვილი. “ღირსმყვენ, უფალო, მართლმადიდებლობისა სიტყვათა წარდგომათ წინაშე შენსა…” ალმანახი “ეროვნული ღირსებისათვის”, N 2, 2001.
ნურავის ეგონება, რომ სექტების თარეში საქართველოში მხოლოდ მართლმადიდებელი ეკლესიის პრობლემაა. ეს ასე არ არის, ისინი საფრთხეს უქმნიან სახელმწიფოს უშიშროებას, ღმერთმა არ ქნას და მათ შეაღწიონ სახელისუფლებო სტრუქტურებში (თუ უკვე არ შეუღწევიათ?). წარმოიდგინეთ, რა მდგომარეობაში აღმოჩნდება სახელმწიფო ეროვნული იდეოლოგიის გარეშე.
დეკანოზი მიქაელ ბოტკოველი. საქართველო მსოფლიო ინტეგრაციული პროცესების ფონზე. ალმანახი “ეროვნული ღირსებისათვის”, N 2, 2001.
სახელმწიფოს მმართველობაში სასულიერო პირების მონაწილეობა ვეზირების სახით უფრო აძლიერებდა ქვეყნის აღმავლობას. რა დროიდანაც დაითხოვეს ღვთისმსახურნი სახელმწიფოს მმართველობითი სისტემიდან, იმ დროიდანვე იწყო საქართველომ დაღმასვლა.
დეკანოზი ანდრია თოდაძე. ღირსება ღვთის სათნოებაა. ალმანახი “ეროვნული ღირსებისათვის”, N 2, 2001.
…Кто-то читал стихи, кто-то плясал, кто-то играл на баяне, но кульминацией каждого концерта было выступление Бронислава Жука, горбатого зэка семидесяти лет по прозванию “Божья коровка”. Он сел за растление детей из детского сада, где работал завхозом, и при мне досиживал свой пятнадцатилетний срок, так что ловить ему было нечего, он участвовал в концертах из одного эстетического удовольствия………. Михаил Чернов, его ровесник, сидел за растление своей дочери, но вражда между ними возникла не из-за того, чьих детей лучше растлевать — своих или чужих, а потому что только они двое видели Ленина и не могли согласиться, чья встреча была важнее. Один видел Ленина в коридоре Кремля, другой — во время митинга на Красной площади. Один говорил, что важнее увидеть Ленина в неформальной обстановке и тем самым быть сопричастным его мыслям и чувствам. Другой отвечал, что гораздо важнее увидеть вождя, когда он обращается к широким массам и тем самым направляет движение истории.
Андрей Амальрик. Записки диссидента
XX საუკუნის 90-იან წლებში მრავალი მკვლევარი ფიქრობდა, რომ სულ მალე ყველა იდეოლოგია დამარცხდებოდა და გაქრებოდა, მაგრამ ეს პროგნოზი არ გამართლდა. დღეს საერო იდეოლოგიების ადგილს იკავებენ რელიგიური იდეოლოგიები: პოლიტიკური ისლამი, პოლიტიკური ინდუიზმი, პოლიტიკური პროტესტანტიზმი, პოლიტიკური მართლმადიდებლობა.
პოლიტიკური მართლმადიდებლობა არის პოლიტიკის რესაკრალიზაცია და იმავდროულად რელიგიის პოლიტიზაცია. იგი მოითხოვს, რომ პოლიტიკა დამოკიდებული იყოს რელიგიაზე და ეფუძნებოდეს მის ღირებულებებს, ხოლო რელიგია – აქტიურად მონაწილეობდეს პოლიტიკაში და განსაზღვრავდეს მას. ზოგადად რელიგიის პოლიტიზაცია წარმოადგენს ქვეყნის წარუმატებელი მოდერნიზაციის, მასშტაბური ეკონომიკური კრიზისის, დემოკრატიისა და ეროვნული იდენტურობის კრიზისის კანონზომიერ შედეგს. ხშირ შემთხვევაში სასულიერო პირებთან ერთად რელიგიის პოლიტიზაციის ინიციატორად საერო საზოგადოების მნიშვნელოვანი ნაწილიც გვევლინება. როგორც წესი, ამ ადამიანებს არა აქვთ თეოლოგიური განათლება და ამიტომაც თავისებურად ახდენენ რელიგიური დოქტრინის ინტერპრეტაციას: მსოფლიოს განიხილავენ, როგორც “ჩვენიანების” და “უცხოების” ბრძოლის ველს. მოცემული რელიგიის მრავალი გულწრფელი მიმდევარი და იერარქიც კი, ადვილად შეიძლება “უცხოთა” რიგებში აღმოჩნდნენ, თუ არ გაიზიარებენ “რელიგიური იდეოლოგიის” პრინციპებს. სამაგიეროდ, “ჩვენიანებად” კი ხშირად აღიქმებიან აბსოლუტურად არარელიგიური ადამიანები. ამგვარ იდეოლოგიებს იყენებენ პროფესიონალი პოლიტიკოსები, რომლებიც არ არიან პოლიტიკური რელიგიის გულწრფელ მომხრეები, მაგრამ მასში საკუთარი მიზნების მიღწევის ინსტრუმენტს ხედავენ.
პოლიტიკური მართლმადიდებლობა არის არა რელიგია, არამედ იდეოლოგია და იგი მანიპულირებს ეკლესიური სწავლების ელემენტებით. პოლიტიკური მართლმადიდებლობა ხასიათდება თანამედროვეობის სრული მიუღებლობით. მისი წარმომადგენლები არა კონსერვატორები, არამედ “მემარჯვენე რევოლუციონერები” არიან. მათი პოლიტიკური პროექტია მართლმადიდებლობის სახელმწიფო რელიგიად გამოცხადება ანუ კონფესიური სახელმწიფო, მონარქიის აღდგენა, მსოფლიო ინტეგრაციული პროცესებისადმი წინააღმდეგობა და სხვა, არამართლმადიდებლური კულტურების იგნორირება:
“დღეს მსოფლიოში გლობალური ინტეგრაციული პროცესები მიმდინარეობს. საქართველო, როგორც ნაწილი ამ ორგანიზმისა, გულგრილი ვერ დარჩება… ჩვენეული ხედვით, ინტეგრირება არ შეიძლება ყველა სფეროში, განსაკუთრებით თუ რელიგიურ ინტეგრირებაზეა საუბარი. რელიგიური ინტეგრირებით უცხო ქვეყნების სპეცსამსახურები არიან დაინტერებულნი, რაც არ დაუმალავს ჩვენთან კერძო შეხვედრისას სახელმწიფოს ერთ-ერთ მაღალჩინოსანს”. დეკანოზი მიქაელ ბოტკოველი. საქართველო მსოფლიო ინტეგრაციული პროცესების ფონზე. ალმანახი “ეროვნული ღირსებისათვის”, N 2, 2001.
პოლიტიკური მართლმადიდებლობის წარმომადგენლები მონარქისტები არიან, ამასთან მონარქიას განიხილავენ იმ “იდეალური” ფორმით, როგორითაც ის არსებობდა ადრეულ შუასაუკუნეებში. შესაბამისად ისინი ეწინააღმდეგებიან დემოკრატიას, ლიბერალიზმს, ადამიანის უფლებებს და უპირველეს ყოვლისა სინდისის თავისუფლებას. მონარქიული წყობილება მათთვის აგრეთვე მართლმადიდებლურ-ეროვნულ დიქტატურას წარმოადგენს.
პოლიტიკური მართლმადიდებლობის მნიშვნელოვან იდეაა დასავლეთთან დაპირისპირება, რომელიც საკრალური ისტორიის მამოძრაველბად ითვლება და ანტიქრისტესთან ბრძოლის ხილულ მაგალითად აღიქმება. საოცარია, მაგრამ ათეისტურ საბჭოთა კავშირსაც საკრალური მნიშვნელობა ენიჭება, ხოლო მისი დაშლა კი დიდ ბოროტებად ითვლება. ამით პოლიტიკურ მართლმადიდებლობას ეკლესიურ მენტალიტეტში შემოაქვს საბჭოთა წარსულთან ადაპტაცია.
ფუნდამენტალისტების აზრით მართლმადიდებლობის პოლიტიზირება, მართლმადიდებლური სახელმწიფოებრიობა სასიცოცხლო აუცილებლობას წარმოადგენს, რადგან მართლმადიდებლობის საზოგადოებრივი განზომილება, თვით ეკლესიურობის იდეა მოითხოვს ფართო საზოგადოებრივ-პოლიტიკური სტრუქტურის შექმნას. მართლმადიდებლური სახელმწიფოებრიობა არის ის სივრცეს, სადაც ყველაზე ეფექტურად ხდება ეკლესიურობის განხორციელება. ამიტომაც აპოკალიფტურ პერიოდში საჭიროა ამ ახალი პოლიტიკური პროექტის განხორციელება.
აღსანიშნავია, რომ ქრისტიანული სარწმუნოების პოლიტიზაციის შედეგად მიღებული იდეოლოგია სტრუქტურულად ძალიან ჰგავს საბჭოთა იდეოლოგიას და ამიტომაც ადვილადაა მისაღები პოსტ-საბჭოთა ადამიანებისათვის.
პოლიტიკური მართლმადიდებლობის ზოგიერთი ადეპტი მას აგიოპოლიტიკას უწოდებს (აგიოს – ბერძნ. ნიშნავს წმინდას). მათი აზრით აგიოპოლიტიკას აქვს კოლოსალური სტრატეგიული რესურსები, რაც უზრუნველყოფს სახელმწიფოს გეოპოლიტიკურ წარმატებებს. წარუმატებლობა კი აგიოპოლიტიკური ღონისძიებების იგნორირების შედეგია. აგიოპოლიტიკაში მონაწილეობა ადუღაბებს ერს. აგიოპოლიტიკა არის საკრალური სიმბოლოებისა და სახეების რესურსი, რომელთა ადამიანზე ზემოქმედება სტიმულს აძლევს ერის მობილიზაციურ ენერგიას, ქმნის საკრალურ სივრცეს აღმშენებლობისათვის. ზემოთქმულიდან ცხადია აგიოპოლიტიკის ადეპტების საბჭოთა-პარტიული აზროვნების სტილი. პოლიტიკურ მართლმადიდებლობაში სრულადაა იგნორირებული პიროვნება, მაგრამ ქრისტიანულ თეოლოგიაში არ არის საუბარი ხალხის მასებზე ან ბრბოზე. როდესაც იგნორირებულია პიროვნება, იგნორირებულია თვით ქრისტიანობაც და რჩება მხოლოდ პარტიული კონფესიონალიზმი.
პოლიტიკურ მართლმადიდებლობას სამი ძირითადი იმპერატივი აქვს :
1. ქვეყნის საზოგადოებრივ და პოლიტიკურ ცხოვრებაზე მართლმადიდებლობის გავლენის გავრცელება და განმტკიცება; მართლმადიდებლობის გადაქცევა შიდაპოლიტიკური პროცესის მნიშვნელოვან სუბიექტად – შესაბამისად პოლიტიკური მართლმადიდებლობის ბრძოლა ხელისუფლებისათვის.
2. პოლიტიკური მართლმადიდებლობის გახდომა სახელმწიფოს პოლიტიკად, ანუ მართლმადიდებლური სახელმწიფოს გადაქცევა კონსოლიდირებულ პოლიტიკურ სუბიექტად.
3. პოლიტიკური მართლმადიდებლობის მეტაპოლიტიკური მიზნების განხორციელება.
პოლიტიკური მართლმადიდებლობის მომხრეებს ხშირად მოჰყავთ არგუმენტად ეკლესიასა და სახელმწიფოს შორის არსებული “ბიზანტიური სიმფონია”. მაგრამ ავიწყდებათ, რომ ბიზანტიაში საკმაოდ წინააღმდეგობრივი სიტუაცია იყო. ერთის მხრივ, “სიმფონიისათვის” პრინციპიალურად აუცილებელია ეკლესიისა და სახელმწიფოს დიქოტომია, რომლის გარეშეც შეუძლებელია სიმფონიაზე საუბარი. მეორეს მხრივ, ამ ორი ინსტიტუციის მცდელობა შექმნან რაღაც ორგანული სიმბიოზი, კვლავ განწირული იქნება წარუმატებლობისათვის. სწორედ ამას გვასწავლის მსგავსი სიმბიოზების ისტორია. მოცემულ შემთხვევაში პოლიტიკური მართლმადიდებლობა განიცდის ბიზანტინიზმის ცდუნებას, რომელსაც დასკვნები არ გამოაქვს ისტორიის გაკვეთილებიდან. უფრო მეტიც, უარყოფილია ყოველგვარი ისტორია, როგორც ბიბლიური, ასევე სეკულარული.
პოლიტიკური მართლმადიდებლობისათვის ყოველგვარი სიკეთისა და ზნეობის წყაროს წარმოადგენს ავტორიტარიზმი და ეკლესიისა და სახელმწიფოს მჭიდრო კავშირი. საკმარისია, საქართველოს პრეზიდენტად ან მეფედ კათოლიკოს-პატრიარქი ილია II ავირჩიოთ და ქვეყანა სამოთხედ გადაიქცევა. საპატრიარქო, როგორც ზნეობის შუქურა თავისი სხივებით გაანათებს სახელმწიფოს, სახელმწიფო თავის მხრივ საკუთარი კეთილისმყოფელი სხივებით გაათბობს მოქალაქეებს და სწორედ მაშინ დაიწყება ….
“საოცნებო” ბიზანტიაში ეკლესიისა და სახელმწიფოს კავშირს იმპერატორმა კონსტანტინემ ჩაუყარა საფუძველი. ამ “ქორწინების” სულიერი რეალობა კი მისმა ვაჟმა – კონსტანციუსმა წარმოაჩინა იმ ცნობილი ფრაზით, რომელიც ეპისკოპოსებს უთხრა: “ჩემი ნება, აი ეს არის თქვენი დოგმატები” (და თქვენი ზნეობაც – შეუძლია თქვას თანამედროვე პოლიტიკურ ლიდერს). ხოლო სიმფონიის თეორია კი საბოლოოდ გააფორმა იმპერატორმა იუსტინიანემ, ბიზანტიის იმპერიის ჭეშმარიტმა შემოქმედმა. იუსტინიანეს თეორიის მიხედვით ეკლესია იმპერიის სული, ხოლო სახელმწიფო კი სხეული იყო. მაგრამ სახარებისეული ეკლესია თავის თავს თვლიდა “ქრისტეს სხეულად”. რადგან ბიზანტიაში სხეული სახელმწიფო იყო, ყველა ქვეშევრდომი “დე-ფაქტო”, ავტომატურად ხდებოდა ეკლესიის წევრი. ამით კი იშლებოდა საზღვარი ეკლესიასა და სახელმწიფოს შორის. უფრო მეტიც, ეკლესიისათვის საერთოდ აღარ რჩებოდა ადგილი.
იმპერატორი ყოველთვის თვლიდა საკუთარ თავს დედამიწაზე ღმერთის წარმომადგენლად, “სიმფონიის” დაფუძნებით კი ოფიციალურად გახდა “ქრისტეს ხატი”. შემთხვევითი არაა, რომ ბიზანტიაში ყველაზე გავრცელებული მაცხოვრის ხატი არის პანტოკრატორ-ყოვლისამპყრობელი, რომლის იკონოგრაფიული ტიპი ფიდიასის ზევსის ქანდაკებიდან მომდინარეობს. სახარებისეული ქრისტესაგან კი აღარაფერი რჩება. ქრისტე იქცა ადამიანისათვის მიუწვდომელ სიმბოლოდ, სახარებისეული სიცოცხლე დაფარა ალეგორიულმა განმარტებებმა. ბიზანტიური რელიგიის მთავარი საფუძველი აღმოჩნდა შიში.
ეკლესიისა და სახელმწიფოს სიმფონიას ორი მხარე აქვს: თუ ფუფუნებაში ჩაფლული იმპერატორი ცდილობდა თავი ქრისტედ წარმოეჩინა, თვით ტრანსცენდენტული ღმერთი ბიზანტიელებმა უზარმაზარ ტაძარში დაასახლეს. პირველი ქრისტიანებისათვის უცნობია საკრალური სატაძრო სივრცე. მათთვის ტაძარი თვითონ ადამიანი იყო. ბიზანტიური მართლმადიდებლობის ცენტრი კი აია სოფია გახდა. ქრისტიანობა გადაიქცა საკრალური მატერიის რელიგიად, ხოლო ქრისტეს სულიერი ხელისუფლება კი – საეკლესიო იერარქიის ბიუროკრატიულ ხელისუფლებად.
მონობა გახდა ყველანაირი სოციალური ურთიერთობის მოდელი. ყოველი ბიზანტიელი ზემდგომის მონა და ხელქვეითის ბატონია. საყოველთაო მონობის ეთიკა ბიზანტიურმა ეკლესიამ იდეალად და “ზეციური სამყაროს” ხატად გამოაცხადა. დღესაც ამგვარი სიტუაციაა. მაგალითად მიტროპოლიტი დანიელ დათუაშვილი აცხადებს, რომ რადგან ზეცაში არის ღმერთი და ანგელოზთა იერარქია, ამგვარად უნდა იქნეს მოწყობილი სახელმწიფო და საზოგადოება.
იგივეს ვხედავთ ტოტალიტარულ ბიზანტიურ კულტურაში, სადაც “მართლმადიდებლობა” დომინირებს ცხოვრების ყველა სფეროზე: სახელმწიფო, პოლიტიკა, ეკონომიკა, ხელოვნება, აღზრდა-განათლება, მეცნიერება და სხვა. ბიზანტია მხოლოდ შიშითა და მონობით გაჟღენთილი ტოტალიტარული სამყარო არ არის. მის მთავარ თვისებას რეალური ცხოვრებისაგან სრული მოწყვეტილობა წარმოადგენს. სამყაროს ცენტრი იმპერატორის სასახლეა, რომლის ცხოვრებაც რთული სტრუქტურის საკრალურ რიტუალს ემორჩილება, სადაც ყველას თავისი როლი აქვს, ხოლო მთავარი როლი ეკუთვნის იმპერატორს, რომელიც ქრისტეს თამაშობს.
ეკლესიისა და სახელმწიფოს სიმფონიური ურთიერთობის პირდაპირი შედეგი იყო საპატრიარქოს ინსტიტუტის შემოღება. სახარება და სამოციქულო ტრადიცია ამგვარ ინსტიტუტს არ იცნობს. სწორედ ბიზანტიურმა სამყარომ შექმნა სრულიად ბიუროკრატიული ორგანო – საპატრიარქო, რომელიც ფაქტიურად სახელისუფლებო ორგანოს საეკლესიო ანალოგს წარმოადგენს. საეკლესიო ბიუროკრატიის არსებობა აზრს კარგავს თავისი “პირველსახის” – სახელმწიფო ბიუროკრატიის არსებობის გარეშე. თავის მხრივ, სახელმწიფო ბიუროკრატიას სჭირდება თავისი არსებობისა და საქმიანობის ღვთიური სანქცირება. ამიტომაც ორივე ბიუროკრატიას საკმაოდ მხურვალე ურთიერთობა აქვთ და ცდილობენ შეერწყან ერთმანეთს “სიმფონიურ” ექსტაზში.
აღსანიშნავია, რომ პოსტსაბჭოთა პერიოდში ჩამოყალიბდა მართლმადიდებელი საეკლესიო ბიუროკრატის – სასულიერო პირის ახალი ტიპი, რომელიც მართალია თავისი საბჭოთა წინამორბედის ორგანულ მემკვიდრეს წარმოადგენს, მაგრამ მისგან საკმაოდ განსხვავდება. თანამედროვე საეკლესიო ბიუროკრატს, როგორც მის წინაპარს, არავითარი კავშირი არა აქვს ქრისტიანობასთან. იგი გამოირჩევა პრიმიტიულობით, ცინიზმით, უპრინციპობით, დემაგოგიურობით და უკულტურობით. ეს კარგად ჩანს ქართველი მღვდლების გამოსვლებში საპატრიარქოს ტელეარხ “ივერიაზე”. თვით ევროპული კულტურის დედაქალაქში, პარიზში ცხოვრებაც კი მათზე გავლენას ვერ ახდენს: “… რომლის რედაქციაც მზეჭაბუკ (ჭაბუა) ამირეჯიბს აქებს “ქართულ მწერლობაში ისეთი დიდებული რაინდის სახის შექმნისათვის, როგორიც დათა თუთაშხიაა”, რომელიც სინამდვილეში წარმოადგენს ურწმუნო, მრუშ, შიგადაშიგ ლაჩარ, ყაჩაღ (აბრაგ) და მორევოლუციონერო ლიტერატურულ გმირს, რომელზედაც კომუნისტურმა იდეოლოგიამ “შავი თაობები” გაზარდა?! ასეთი “გმირისადმი” პატივისცემიდან ერთი ნაბიჯია ანტიქრისტეს მოციქულისადმი პატივისცემამდე!” მღვდელი გიორგი სხილაძე, საქართველოს ეკლესიისა და ქართველი ერის სარწმუნოებრივ-საზოგადოებრივი მოღვაწეობა “გარდაქმნიდან” “გარდაქმნამდე”. სერბეთის ეკლესიის (ბელგრადის საპატრიარქო), საფრანგეთისა და დასავლეთ ევროპის ეპქრქიის, პარიზის წმ. საბას სახ. საკათედრო ტაძრის ქართული სამრევლოს სარწმუნოებრივ-საზოგადოებრივი გამოცემა. პარიზი, 2004.
პოსტსაბჭოთა მართლმადიდებელი საეკლესიო ბიუროკრატის შესანიშნავ დახასიათებას გვაძლევს რუსი რელიგიათმცოდნე მიხეილ სიტნიკოვი, რუსეთის პრემიერ-მინისტრ ვლადიმირ პუტინის სულიერი მოძღვრის, არქიმანდრიტ ტიხონ შევკუნოვზე საუბრისას. ციტატა მოგვაქვს რუსულად, რადგან ქართულ ენაზე თარგმნისას შესაძლოა დაიკარგოს ტექსტის სიზუსტე და პათოსი:
“Архимандрит Тихон (Шевкунов) принадлежит к новому постсоветскому клиру. Тому самому, который стал питательной средой для завершения процесса мутации официального российского православного института в идеологический. В отличие от старшего поколения церковных функционеров, психологически изуродованных в процессе своего формирования, новое поколение, матереющее в наши дни, нельзя назвать ослепленным или обманутым. Оно цинично, и это обстоятельство было бы некорректно оценивать по шкале категорий “хорошо” или “плохо.” Михаил Ситников. ПУГАЧ ДЛЯ ДУРАКОВ.
საქართველოში უკვე ყალიბდება მართლმადიდებლობაზე დაფუძნებული ეროვნული იდეოლოგია, რომელიც ფაქტიურად პოლიტიკურ მართლმადიდებლობას წარმოადგენს. ახლანდელი ხელისუფლება დიდ ფინანსურ, ინტელექტუალურ და პოლიტიკურ რესურსებს ხარჯავს სამოქალაქო რელიგიის საკუთარი ვერსიის შესაქმნელად. ხელისუფლება იყენებს კონკრეტულ რელიგიურ ორგანიზაციას – საქართველოს საპატრიარქოს, რომელიც თავის მხრივ გვევლინება ეროვნული იდეოლოგიის ოფიციალური პროექტის მთავარ პროპაგანდისტად და საკრალიზატორად. საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ საქართველოში კიდევ უფრო მწვავედ დადგა ეროვნული იდენტურობის პრობლემა. სწორედ ამიტომ ქართული ეთნოცენტრიზმი და ეთნიკური მესიანიზმი პოლიტიკური მართლმადიდებლობის საფუძვლებს წარმოადგენენ. უპირველეს ყოვლისა, თვითონ საქართველოს საპატრიარქოს საქმიანობა უკიდურესად პოლიტიზირებულია, ამდენად იგი შეიძლება პოლიტიკურ სტრუქტურად ჩავთვალოთ. 90-იანი წლების დასაწყისიდანვე საპატრიარქოში იკვეთება პოლიტიკური იდეოლოგია, რომელიც ეყრდნობა ეთნონაციონალიზმს, ეთნიკურ მესიანიზმს, მართლმადიდებლურ მონარქიას, ანტიმოდერნიზმს და ანტიეკუმენიზმს. პოლიტიკური მართლმადიდებლობის იდეოლოგიაში დიდ როლს თამაშობს ნაციონალიზმი, ცნებები “ქართველი” და “მართლმადიდებლი” იდენტურია. მრავლადაა რასისტული და მტრული განცხადებები ეთნიკური უმცირესობებისა და სხვა ერების მიმართ. საინტერესოა, რომ პოლიტიკური მართლმადიდებლობისა და საქართველოს საპატრიარქოს ეთნონაციონალიზმიც ანტიდასავლურია – იუგოსლავიის კონფლიქტში საპატრიარქო ღიად უჭერდა მხარს “მართლმადიდებლურ” სერბეთს, საეკლესიო კონფლიქტებში კი მოსკოვის საპატრიარქოს ჰეგემონიას უკრაინისა და ესტონეთის მართლმადიდებელ ეკლესიებზე, მაგრამ არასოდეს გაუპროტესტებია რუსეთის მიერ განხორციელებული გენოციდი ჩეჩენი ხალხის მიმართ ან სერბეთის მიერ განხორციელებული ეთნოწმენდა კოსოვოელი ალბანელების მიმართ.
ბოლო წლების განმავლობაში შედარებით ჯანსაღად მოაზროვნე ადამიანი აუცილებლად შეამჩნევდა იმ ცვლილებებს, რომელიც განიცადა საქართველოს საპატრიარქოს მნიშვნელობამ ჩვენს საზოგადოებაში. აღნიშნულმა ცვლილებებმა შექმნა ისეთი სიტუაცია, რომელიც ათიოდე წლის წინ წარმოუდგენელი მოგვეჩვენებოდა. “რელიგიური ფაქტორი” სრულიად კორექტული ტერმინია, მაგრამ დღეს მან ირონიული ჟღერადობა შეიძინა. უკვე სრულიად ცხადია, რომ საკუთრივ “რელიგიურიდან” იგი უკვე საკმაო ხანია პოლიტიკური თამაშების იდეოლოგიურ ბერკეტად გადაიქცა. თუმცა ეს გარემოება ხელს არ უშლის აღნიშნულ ფაქტორს საეკლესიო ვუწოდოთ, რადგან ეს სინამდვილეს შეესაბამება. ოღონდ ერთი შესწორებით: სახელი ღვთისა, როგორც წესი ამაოსა ზედა გამოიყენება. ჩვენი მოსახლეობის აბსოლუტური უმრავლესობის რელიგია დღეს გახდა პროპაგანდის ყველაზე მსხვილკალიბრიანი იარაღი და იმავდროულად “ერზაც სამართლის” წყარო, რომელიც წარმატებით აუქმებს ისეთ “ანაქრონიზმებს”, როგორიცაა კონსტიტუცია და ზოგადსაკაცობრიო მორალი.
საბჭოთა პერიოდში საქართველოს მართლმადიდებელ ეკლესიაში მიმდინარე ხრწნის პროცესი იმდენად წარმატებული აღმოჩნდა, რომ კომუნისტური იდეოლოგიის კრახის შემდეგ, საბჭოთა სისტემის ნარჩენების ყველაზე ერთგული შემნახველი სწორედ მართლმადიდებლური საეკლესიო სივრცე გახდა. 1990-იანი წლებიდან გამოიკვეთა საპატრიარქოს სურვილი ყოფილიყო სახელმწიფოს სულიერი წინამძღოლი. წინამძღოლობა კი გულისხმობს საერო ხელისუფლების მიერ საპატრიარქოსათვის პრაქტიკულად შეუზღუდავი რაოდენობის პრივილიგიების დელეგირებას იმის გარეშე, რომ ეკლესიამ შეასრულოს თავისი ვალდებულებები სახელმწიფოს წინაშე. “სულიერი წინამძღოლობის” კონცეფციის განხორციელებას ხელს უწყობს წინა და განსაკუთრებით ახლანდელი ხელისუფლების ელექტორალური სტრატეგიები.
პოლიტიკური მართლმადიდებლობის ამბიციაა მონოპოლია საზოგადოების სოციალურ, პოლიტიკურ, სულიერ, ზნეობრივ და კულტურულ ცხოვრებაზე, რომელსაც საპატრიარქოს და ახლა უკვე სახელმწიფოს ინსტიტუციური ბერკეტების საშუალებით ახორციელებს. ნამდვილი რელიგიურობის ძალზედ დაბალი დონის ფონზე ქვეყანაში დომინირებს მოსახლეობის უმრავლესობის გაუცნობიერებელი “ეკლესიურობა”, რომელიც სრულიად უკრიტიკოდ ასრულებს ეკლესიის ყველა მითითებას.
სახელმწიფოში მასიური გაუცნობიერებელი “ეკლესიურობა” გამოიწვია ტრანსფორმაციული არასტაბილურობის პერიოდმა. ეკონომიკური და სოციალური ცხოვრების ყველა ძირითადი ინსტიტუტების რადიკალურმა ნგრევამ თითქმის ყველა ადამიანში ბუნებრივად გამოიწვია მძაფრი პიროვნული კრიზისი. იდეურ-პოლიტიკურ სფეროში ნგრევა უფრო მნიშვნელოვანი იყო, ამასთან მრავალმა ადამიანმა, რომელთაც იმედი გაუცრუათ ძველმა საერო იდეოლოგიათა ღირებულებებმა, ახალ საერო იდეოლოგიებშიც ვერ ნახა დასაყრდენი. 1990-იან წლებში წლებში თითქმის ყოველი პიროვნება გრძნობდა თავის სოციალურ და პოლიტიკურ არარაობას, სახელმწიფო მას ატყუებდა და კიდევ მრავალჯერ მოატყუებდა. სად უნდა ეპოვა ნუგეში ყოფილ საბჭოთა ადამიანს? ცხადია რელიგიაში.
პოსტსაბჭოთა რელიგიურობის “ტრადიციულ” მიზეზეზს აგრეთვე წარმოადგენს თვითონ საზოგადოება, რომლის მოწყობაც ოლიგარქიულ-ფეოდალური და ავტორიტარულია. პოსტსაბჭოთა საქართველო ძალიან ჰგავს გვიანფეოდალურ საზოგადოებას, ხოლო ამგვარ საზოგადოებებში მასობრივი რელიგიურობის მიზეზებზე კი ჯერ კიდევ ვოლტერი წერდა. უბრალო მოქალაქეები ნახევრადფეოდალურმა ქართულმა კაპიტალიზმმა და ნახევრადავტორიტარულმა პოლიტიკურმა სისტემამ ობივატელებად გადააქციეს. ისინი კარგად ხედავენ, რომ პრაქტიკულად დამოუკიდებელ ცხოვრებისეულ პოზიციას, პასუხისმგებლობას, აქტიურობას, სოლიდარობას ძალიან მცირე პერსპექტივა და დიდი სირთულეები მოაქვს. ამიტომ ქართველი ობივატელი მიმართავს ზებუნებრივ ძალებს. თუ 1990-იან წლებში საკმაოდ პოპულარულები იყვნენ სხვადასხვა ჯადოქრები, ასტროლოგები, მკითხავები და ექსტრასენსები, ახლა მონოპოლიას მთლიანად მართლმადიდებელი ეკლესია დაეუფლა.
დღევანდელ საქართველოში უკვე მრავალი წელია (განსაკუთრებით კი 2004 წლიდან) მიმდინარეობს აქტიური სარეკლამო და პიარ-კამპანია მოსახლეობისთვის რელიგიური აზროვნების თავს მოხვევის მიზნით. ამ კამპანიას აწარმოებს უპირველეს ყოვლისა სახელმწიფო (პრეზიდენტიდან დაწყებული სოფლის გამგებლით დამთავრებული) და სხვა პოლიტიკური თუ საზოგადოებრივი ინსტიტუტები (ოპოზიციური პარტიების ჩათვლით), მართლმადიდებელი ეკლესია, აგრეთვე მრავალი ბიზნეს-სტრუქტურა. ყველა ეს ინსტიტუტები აქტიურად ნერგავენ “რელიგიურობას”, ქადაგებენ “რელიგიურ” იდეებს და ამკვიდრებენ შესაბამის ცხოვრების წესს სოციალური ქცევის, ოჯახის, განათლების, აღზრდის, კულტურის და პოლიტიკის სფეროებში.
ქართულ მასმედიაში საპატრიარქოს საქმიანობის გაშუქების სიხშირე და მანერა გვაგონებს ბრეჟნევის “ბედნიერ” პერიოდს. ეკლესია წარმოჩნდება, როგორც ყოველდღიურად მოდღესასწაულე ინსტიტუცია, რომლის “სულიერი სიხარული” მთელმა მოსახლეობამ იმპერატიულად “ღრმა კმაყოფილებით” უნდა გაიზიაროს. სატელევიზიო არხებზე ჟურნალისტის მოკლე ქადაგების შემდეგ ჩნდება საშუალო სტატისტიკური მრევლის სიმბოლო – “ღრმადმორწმუნე” ქალბატონი ციალა კოკროჭინაძე, და “ბედნიერ-სულიერი” ხმით ყოველთვის ერთიდაიგივეს ამბობს: “დღეს დიდი დღეა ყოველი ქართველი მართლმადიდებელისათვის. ვულოცავ სრულიად საქართველოს ამ დიდებულ დღესასწაულს.”. ეს მეორდება მედიაში ყოველი საეკლესიო დღესასწაულის გაშუქებისას. თითქოს, ამ დღესასწაულებს არავითარი საკუთარი შინაარსი არ გააჩნდეთ. თუმცა აღსანიშნავია, რომ დიდმოწამე ბარბარეს დღესასწაულზე ზემოთმოყვანილ ფრაზებს ქალბატონი ციალა კოკროჭინაძე ამატებს: “როგორც ქართული ტრადიციაა, დღეს ლობიანები გამოვაცხვეთ”, რითაც გარკვეული თეოლოგიური სიახლე შეაქვს ტელესივრცეში გამეფებულ საეკლესიო-ტრიუმფალურ მონოტონურობაში.
შედეგად ქვეყანაში არა მარტო “რელიგიურობა” იზრდება, არამედ მიმდინარეობს კიდევ ორი სხვა პროცესი. პირველი: ძლიერდება ეკლესიის, როგორც ინსტიტუტის ძალაუფლება, რომელიც დიდ ზეგავლენას ახდენს საზოგადოების სოციალურ, ეკონომიკურ და პოლიტიკურ ცხოვრებაზე. მეორე: ეკლესია ახორციელებს ექსპანსიას და ცდილობს ზეგავლენა მოახდინოს იმ სფეროებზე, რომლებიც თანამედროვე საზოგადოებში სეკულარულებად გვევლინებიან, რაც საქართველოს კონსტიტუციაშიც კი არის დაფიქსირებული. უპირველეს ყოვლისა ეს არის განათლების სისტემა.
საქართველოში პოლიტიკოსები მართლმადიდებლობაზე ქადაგებენ, ხოლო კათოლიკოს-პატრიარქი კი მსჯელობს ეკონომიკაზე, პოლიტიკაზე, დემოკრატიაზე, მედიაზე, კონსტიტუციურ მოწყობაზე, წყლის რესურსების განკარგვაზე, სოფლის მეურნეობის განვითარებაზე, წყალკანალის გასხვისებაზე და ა. შ. ნებისმიერი რანგისა და პარტიული კუთვნილების პოლიტიკოსები მანიპულირებენ “მართლმადიდებლური” ღირებულებებით. როგორც წესი, მართლმადიდებლობის მხარდამჭერ პოლიტიკოსებს საკმაოდ ბუნდოვანი წარმოდგენა აქვთ რელიგიაზე, თუმცა, ასეთი პოლიტიკოსები ყოველთვის ნაციონალისტები არიან. სასულიერო პირები კი პოლიტიკურ თემებზე აკეთებენ განცხადებებს. საზოგადოებრივ ცხოვრებაში მართლმადიდებელი ეკლესიის ადგილის და როლის განსაზღვრისათვის ეს ორივე ჯგუფი პოლიტიკურ ტერმინოლოგიას იყენებს. სწორედ ამგვარი განცხადებებისა და პოლიტიკური ღონისძიებების ერთობლიობა, ზოგადად პოლიტიკური იდეების რელიგიური არგუმენტებით დასაბუთება, წარმოადგენს პოლიტიკურ მართლმადიდებლობას.
პოლიტიკური ჯგუფები თავს აკუთვნებენ მხოლოდ საქართველოს საპატრიარქოს, რომლის მრევლადაც ქვეყნის მოსახლეობის უმრავლესობა ითვლება და არა ვთქვათ ე.წ. ალტერნატიულ მართლმადიდებელ ეკლესიებს: მართლმადიდებელი ეკლესია საქართველოში (აღსანიშნავია, რომ მცირე ხნით ამ ეკლესიის წევრად ითვლებოდა ეროვნული დამოუკიდებლობის პარტიის თავმჯდომარე ირაკლი წერეთელი), საქართველოს ჭეშმარიტი მართლმადიდებელი ეკლესიას და სხვა. ბუნებრივია, 2008 წლის საპარლამენტო არჩევნებში ყველა პარტია იყენებდა მართლმადიდებლობის ფაქტორს, მაგრამ ამ ფაქტორის მონოპოლიზაციის მცდელობით გამოირჩეოდნენ გიორგი თარგამაძე (ქრისტიან-დემოკრატიული მოძრაობა), გიორგი ანდრიაძე (ეროვნულ-ქრისტიანული მოძრაობა) და გიორგი მაისაშვილი (ქრისტიან-დემოკრატიული ალიანსი).
პოლიტიკური მართლმადიდებლობის მიხედვით ქართული სახელმწიფო მხოლოდ ეთნიკურად ქართველებისათვის უნდა იყოს. Aამ შეხედულებას იზიარებს იმ ადამიანების უმრავლესობა, რომელთა თვითიდენტიფიკაციასაც ეთნიკური ქართველობა და მართლმადიდებლობა განაპირობებს. მაგრამ სამწუხაროდ მათ არავითარი წარმოდგენა არა აქვთ მართლმადიდებლურ სარწმუნოებაზე. მართლმადიდებლობას ისინი განიხილავენ, როგორც საკუთარი ეთნიკურობის მახასიათებელს. თუმცა, პოლიტიკური მართლმადიდებლობა ყოველთვის ცდილობს განამტკიცოს კონფესიური კომპონენტი მოქალაქეების ნაციონალურ-პოლიტიკურ მსოფლმხედველობაში.
საქართველოს საპატრიარქოს ამოცანაა საზოგადოებაზე საკუთარი გავლენის მაქსიმალური და მრავალმხრივი განმტკიცება. ამიტომ, “კომპენსაციის” მოტივით საპატრიარქო გამუდმებით მოითხოვს სახელმწიფოსაგან მატერიალურ რესურსებს. მიმდინარეობს სისტემატიური მუშაობა მედიაზე პირდაპირი ან ირიბი კონტროლის დასამყარებლად და სასწავლო დაწესებულებების პროგრამებში მართლმადიდებლური დისციპლინების შესატანად. რეალურად მიმდინარეობს არმიის, პოლიციისა და პენიტენციალური სისტემის კლერიკალიზაცია. საკუთარი ინტერესების განსახორციელებლად საპატრიარქო იყენებს როგორც ოფიციალურ მექანიზმებს : სხვადასხვა კანონპროექტებისა და აღმასრულებელი ხელისუფლების განკარგულებების ლობირება, ასევე კულუარულს: პირადი კონტაქტები გავლენიანი პოლიტიკოსებისა და მაღალჩინოსნების ჯგუფებთან. შეიძლება ითქვას, რომ საპატრიარქო ეფექტურად იყენებს ამჟამად არსებულ პოლიტიკურ და ეკონომიკურ ბერკეტებს.
დღეს საპატრიარქოს სოციალურ-პოლიტიკურ და კულტურულ პროგრამას რეალურად პოლიტიკური მართლმადიდებლობა წარმოადგენს. ამ იდეოლოგიამ კვაზირელიგიური მნიშვნელობა მიიღო და განსაზღვრავს საპატრიარქოს ურთიერთობას საზოგადოებასთან. მისი საშუალებით საპატრიარქო ამკვიდრებს გარკვეულ პოლიტიკურ, ეთიკურ და კულტურულ ღირებულებებს.
პოლიტიკურმა მართლმადიდებლობამ ქართულ საეკლესიო წრეებში საკრალური, “პარარელიგიური” მნიშვნელობა შეიძინა. პოლიტიკური მართლმადიდებლობის მნიშვნელოვანი მახასიათებელია მკვეთრი ეთნიკურობა, მაშინ როდესაც საქართველო მრავალეთნიკური სახელმწიფოა. აღსანიშნავია, რომ საპატრიარქო არავითარ ინტერესს არ იჩენს საქართველოში მცხოვრებ სხვა ეროვნების მართლმადიდებელ ქრისტიანთა მიმართ. პარალელურად საპატრიარქო, ხელისუფლების შემწეობით ქმნის მასთან იდეურად ახლოსმყოფ საერო-საზოგადოებრივ წრეებს. როგორც ყველა იდეოლოგია, რომელიც ეთნიკურ ღირებულებებზეა ორიენტირებული, პოლიტიკური მართლმადიდებლობა უდიდეს მნიშვნელობას ანიჭებს ქართულ სასოფლო კულტურას, გლეხობაში ხედავს სულიერად ყველაზე ჯანმრთელ სოციალურ ფენას, რომელიც მაგალითი უნდა იყოს მთელი საზოგადოებისათვის. გლეხობა მისთვის ქართული სულიერი ტრადიციის მცველს წარმოადგენს. ეკლესიური კულტურის მთავარი ნაწილი ფოლკლორი გახდა. ხშირად საეკლესიო დღესასწაულების მნიშვნელოვან ელემენტს ფოლკლორული ცეკვები და ეროვნულ ტანსაცმელში გამოწყობილი ადამიანები წარმოადგენენ. საპატრიარქო მხარს უჭერს ხრიდოლის და სხვა მსგავსი ეროვნული საბრძოლო ხელოვნების განვითარებას. ტრადიციული სასოფლო კულტურის რომანტიზაცია ხდება საპატრიარქოსა და ზოგადად პოლიტიკური მართლმადიდებლობის საზოგადოებასთან ურთიერთობის ერთ-ერთი მთავარი საფუძველი. როგორც აღვნიშნეთ, პოლიტიკური მართლმადიდებლობის ორიენტირს წარსულის იდეალები წარმოადგენს: არა მარტო ადრეული შუასაუკუნეები, ბიზანტიის იმპერია და XIX საუკუნე, არამედ სტალინის ეპოქაც. შეიძლება ითქვას, რომ იგი მართლაც ტრადიციებს ეფუძნება? საქართველოში, სადაც დაკარგულია ნამდვილი ტრადიციები და ნამდვილ ეროვნულ კულტურასაც დიდი საფრთხე ემუქრება, ნებისმიერ ადამიანს შეუძლია საკუთარი თავი მართლმადიდებელ მოღვაწედ, სულიერების ეტალონად ან წინაპრების ძვლების მცველად გამოაცხადოს. საერო კულტურაში საპატრიარქო აღიარებს მხოლოდ “რელიგიურ-პატრიოტულ” ავტორებსა და ნაწარმოებებს. Eეკლესია თანამშრომლობს იმ მწერლებთან, მხატვრებთან, რეჟისორებთან, პოეტებთან, რომლებიც “ქართულ-მართლმადიდებლური” ცნობიერების მატარებლად ითვლებიან. ლიბერალ-დემოკრატი ხელოვანების სრული იგნორირება ხდება.
საპატრიარქოს პოლიტიკური მართლმადიდებლობა მხოლოდ საზოგადოებისა და სახელმწიფოს დესეკულარიზაციით არ ამოიწურება. ეს მიზანი უფრო ვრცელი პროგრამის ნაწილს წარმოადგენს, რომლის მიხედვითაც მსოფლიო შედგება რელიგიური “ცივილიზაციებისაგან”, საქართველო “მართლმადიდებლურ ცივილიზაციას” ეკუთვნის, ხოლო მისი მთავარი მტერია დასავლური, სეკულარული ცივილიზაცია. ამიტომაც, ქვეყნის შიდა მოწყობა უნდა შეიცვალოს: ლიბერალური პრინციპების მაგივრად დაეფუძნოს “ტრადიციულ” ღირებულებებს. ერთადერთ რეალურ მართლმადიდებლურ ტრადიციად კი მონარქია ცხადდება.
რეალურად პოლიტიკურ მართლმადიდებლობას არა აქვს არანაირი ეკონომიკური პროგრამა. ამგვარი პროგრამის მაგივრად გამოყენებულია სოციალურ-ეკონომიკური პოპულიზმი და ქსენოფობია (ჩინელები და თურქები ქართველების სამუშაო ადგილებს იკავებენ!).
პოლიტიკური მართლმადიდებლობის დომინირება და საზოგადოების კლერიკალიზაცია ხელსაყრელია ქართული ბიზნესისათვის. სულიერი ცხოვრების კლერიკალურობა აწყობს სპეციფიურ ქართულ ბიზნესს, რომელიც არ არის დამოუკიდებელი და არ გააჩნია მკვეთრი სამოქალაქო პოზიციები, არამედ ორგანულადაა შეერთებული სახელმწიფოსთან. ასეთი ბიზნესისათვის სრულიად ადექვატურია გავლენიანი ეკლესია, Pპოლიტიკური მართლმადიდებლობა და კლერიკალიზაციის პროცესი. უფრო მეტიც, ბიზნესი ყოველ მხრივ მხარს უჭერს მათ.
პოლონელი ავტორი პეტრე ვეჟბიცკი თავის ტექსტში “Трактат о гнидах” წერს, რომ სიტყვა гнида სალანძღავი კი არ არის, არამედ წარმოადგენს ტერმინს და აღნიშნავს ხელისუფლების სამსახურში მყოფ ინტელექტუალს. აღნიშნულ პროცესებში განსაკუთრებული როლი ეკისრებათ კარის ინტელექტუალებს. ასეთი ინტელექტუალები ყოველთვის ზუსტად მიჰყვებიან “პარტიის გენერალურ ხაზს” და თუ “პარტია” (პრეზიდენტი, მსხვილი ბიზნეს-სტრუქტურები) აქტიურად უჭერენ მხარს საპატრიარქოს, მაშინ კარის ინტელექტუალებიც იგივეს აკეთებენ. შედეგად ჩვენი “ინტელექტუალური ელიტა” ქმნის მოდას ეკლესიურობაზე: ამიერიდან ყოველი “განათლებული” ადამიანი ვალდებულია იყოს მორწმუნე და ჰყავდეს პირადი მოძღვარი, სხვანაირად იგი მარგინალი ხდება.
თუ საქართველოს პირობებს მივუყენებთ ხოსე კაზანოვას მიერ შემოტანილ ცნებას “საზოგადოებრივი რელიგია” (Casanova Jose. Public Religions in the Modern World. Chicago and London: University of Chigago Press, 1994), დავინახავთ, რომ თუ ცივილიზებულ სახელმწიფოში “საზოგადოებრივი რელიგია” (ანუ მისი წარმომადგენელი ორგანიზაცია) აცნობიერებს თავისი გავლენის საზღვრებს და ფაქტიურად საქმიანობას ახორციელებს ისე, როგორც ნებისმიერი სხვა საზოგადოებრივი, მაგალითად ეკოლოგიური ორგანიზაცია, საქართველოში “საზოგადოებრივი რელიგია” – საპატრიარქო არ კმაყოფილდება დემოკრატიული მექანიზმებით და ცდილობს საზოგადოებაზე და სახელმწიფოზე ტოტალური კონტროლის განხორციელებას. საპატრიარქოს მთავარი რელიგიურ-პოლიტიკური მიზანია ქართული სახელმწიფოს საეროობის, არაკონფესიურობის გაუქმება, უპირველეს ყოვლისა განათლების, კულტურის, მედიის და მეცნიერების სფეროში. ცხადია, სახელმწიფოს საეროობის გაუქმება უნდა მოხდეს “მართლმადიდებლური იდეოლოგიის” სასარგებლოდ. შესაბამისად, საპატრიარქო აქტიურად თანამშრომლობს არა მარტო სახელისუფლებო პოლიტიკურ ჯგუფებთან, არამედ ნებისმიერ რადიკალ მარგინალებთანაც, რომლებსაც თავისი წვლილი შეაქვთ ეკლესიის გავლენის გაძლიერებაში.
შეუძლია კი თავისი მიზნის მიღწევა ქართულ პოლიტიკურ მართლმადიდებლობას? სანამ ამ კითხვაზე ვუპასუხებდეთ გავიხსენოთ შუასაუკუნეების ერთი ალქიმიური ტრაქტატის სათაური: “შეუძლია კი ქიმერას, ცარიელ სივრცეში მოზუზუნესა, შთანთქას მეორადი ინტენციები?”. გულწრფელად ვპასუხობთ: შეუძლია, ყველაფერი შეუძლია ჩვენს მართლმადიდებლურ-ეროვნულ-პოლიტიკურ ქიმერას.
Комментариев нет:
Отправить комментарий