22-ე ფსალმუნი ღმერთის თანამყოფობის ჰიმნი

შინაარსი:

წინასიტყვაობა

ფსალმუნთა დანიშნულება, ადგილი და მიზანი

1.    22-ე ფსალმუნი, სიკვდილის და სიცოცხლის დრამა

2.    გამოთქმის ,,იაჰვე მწყემსი”-ის განმარტება (განსაზღვრება) და მნიშვნელობა

3.    სტრუქტურა და ლიტერატურული ანალიზი

4.    ეგზეგეტური  ანალიზი

დასკვნა






წინასიტყვაობა

წინამდებარე ნაშრომის მიზანი არა მხოლოდ ბიბლიის ერთი ტექსტის, თუნდაც მნიშვნელოვანის, კომენტირებაა, არამედ მასზე რეფლექსიაა საქართველოს დღევანდელობის კონტექსტის გათვალისწინებით. უფრო კონკრეტულად, კონტექსტში ვგულისხმობთ, ერთი მხრივ, პიროვნებისა და ეკლესიური ერთობის მიმართებას, და მეორე მხრივ, ეკლესიური ერთობის ჩართულობას სახელმწიფო ცხოვრებაში. დაბოლოს, ეკლესიური პიროვნების, მოქალაქის მდებარეობას საზოგადოებრივ/სახელწიფო სივრცეში. ვფიქრობთ, ეს საკითხები აქტუალური უნდა იყოს თეოლოგიით დაინტერესებულთათვისაც და, ასევე, სახელმწიფოში ეკლესიის როლზე მოფიქრალთათვისაც. მეტედ რომ დავაზუსტოთ, ნაშრომი უშუალოდ არ შეეხება ამ საკითხებს. იგი მხოლოდ იკვლევს მათ თეოლოგიურ გარკვეულ საფუძვლებს.

ჩვენ თავისუფლად შეგვიძლია განვაცხადოთ, რომ 22-ე ფსალმუნი ღმერთის თანამყოფობის ჰიმნია. ასევე ცხადია, რომ ღმერთი უპირველეს ყოვლისა და უპირატესად მყოფობს ევქარისტიაში. იოანე ქრისოსტომოსის ლიტურგიის ანაფორის ერთ-ერთ ლოცვაში ჩვენ ვპოულობთ ფრაზას: “წმიდა ხარ და ყოვლად წმიდა არს და დიდადშვენიერ დიდება შენი”.   ეს ხოტბა ღვთის დიდებისადმი შესაძლებლობას აძლევს მორწმუნეებს რეალურად მიიღონ მონაწილეობა ღვთის მადლში და ეზიარონ საღვთო ცხოვრების საიდუმლოს. ემს-ის (ეკლესიათა მსოფლიო საბჭო) ერთ-ერთი დოკუმენტის მიხედვით, ევქარისტული (ლიტურგიული, საღვთისმსახურო) საზოგადოების წევრის მადლში ასეთ მონაწილეობას მიჰყავს მთელი მსოფლიო ამავე მადლის წიაღ (მეშვეობით) წმ. სამებაში ცხოვრებისკენ.  ყოველივე ეს კი ნიშნავს, დაცემული და დაყოფილი (გაყოფილი) მსოფლიოს (სამყაროს) ტრანსფორმაციას (გარდაქმნას) დაუყოფელი მადლით განმსჭვალულ ნაყოფიერი ცხოვრებისკენ.

თუმცა, ადამიანსა და ღმერთს შორის ორმხრივი ურთიერთობა არ შემოიფარგლება მხოლოდ ევქარისტიით. ადამიანს (პიროვნებას) ყოველდღიურ ცხოვრებაშიც შეიძლება ჰქონდეს მადლის მეშვეობით უშუალო და მუდმივი ურთიერთობა ღმერთთან.  ამ გზით ის ხდება საღვთო მადლის ჭურჭელი.
მართლაც, თავდაპირველად მეფსალმუნე 22-ე ფსალმუნს მიიჩნევდა როგორც პირად, პერსონალურ ლოცვად და მხოლოდ მოგვიანებით გახდა ის საზოგადოების (ღვთისმსახურებითი სოციუმის) ლოცვა. ჩვენ სწორედ ამ ორი მოვლენის გათვალისწინებით განვიხილავთ მოცემულ ფსალმუნს. ანუ, მას გავაანალიზებთ ორ ასპექტში: 1. როგორც ინდივიდუალური ლოცვა (ე.ი. პირადი ლოცვა, როგორც მადლის გამტარებელი, რომელიც გარდაქმნის მსოფლიოს, სამყაროს) და 2. როგორც საზოგადოების ლოცვა (ე.ი. ღმერთი ქმნის ღვთისმსახურებით სოციუმს საღმრთო მადლის წყაროდ სამყაროში, რომელიც (სამყარო) გამუდმებით გარდაქმნება ამ მადლით).


1.    ფსალმუნთა დანიშნულება, ადგილი და მიზანი

ებრაელთა ბიბლია ფსალმუნთა წიგნის სათაურად იყენებს სეპჰერ ტეჰილლიმ, სახოტბო-საგალობელთა წიგნი.  ეს არის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი წიგნი ებრაელთათვის და მოგვიანებით ქრისტიანი მორწმუნეებისთვის. ამასთანავე, იგი არის მსოფლიო ლიტერატურის ერთ-ერთი შედევრი.  ფსალმუნები არის ლირიკა, ლექსები, რომელნიც გადაურჩნენ საუკუნეებს, რათა დღეს გველაპარაკა ან გვესაუბრა ღმერთთან და თანამოძმეებთან ცოცხალი სიტყვით. როგორც პოეზია, საუკუნეების განმავლობაში ფსალმუნნი გამუდმებით ხელახლა იქმნებოდა. ამასთან, აღსანიშნავია, რომ ისინი მუსიკის თანხლებით სრულდებოდნენ.  ფსალმუნთა უმეტესობა იგალობებოდა დიდი ხნით ადრე მათ ჩაიწერამდე.   ისინი დღემდე ინარჩუნებენ ადამიანის ღვთისადმი მიმართვის (ვედრების) ფუნდამენტურ ასპექტებს. ეს ასპექტები არიან უცვლელნი ყოველგვარ ვითარებასა თუ ადგილას და, მიუხედავად ყველანაირი ცვლილებებისა, ნარჩუნდებიან, როგორც ლოცვის ნიმუშები. მათში ვპოულობთ ადამიანის არსებობის მთავარ შემადგენლებს (მაკონსტრუირებელთ).  ფსალმუნთა ფორმა აღმოცენებულია და საზრდოობს ღმერთსა და კაცობრობას (ღმერთსა და მთელ სამყაროს, მსოფლიოს) შორის დამყარებული ურთიერთობის წიაღში.

ფსალმუნის, როგორც ერთი მთლიანობის გასაგებად, უნდა დავიწყოთ მისი შესწავლა მისივე სტრუქტურიდან, რომელიც საუკუნეების განმავლობაში ყალიბდებოდა და ჩამოიქნებოდა ერთობის (საღვთისმასახურო სოციუმის) ცხოვრებაში. ინდივიდუალური, ცალკეული ელემენტი შეიძლება გაგებული იქნეს მხოლოდ ერთი მთლიანის ფონზე. საყოველთოდ ცნობილია, რომ ღვთისმსახურება იყო ისრაელის ყოველდღიური ცხოვრების ცენტრი, გულისგული. ღვთისმსახურება მოიცავდა ამ ერის ცხოვრების ყოველ სფეროსა და ასპექტს, ხოლო ფსალმუნი არის ჰიმნი, რომლის ნამდვილი საგანი არის სწორედ ეს ღვთისმსახურებისათვის შეკრებილი საზოგადოება (და ჩვენ ვიცით, რომ ქრისტიანული ღვთისმსახურების ლოცვის ცენტრი არის ევქარისტია). ამრიგად, ფსალმუნთა სტრუქტურა არ არის ლიტონი ფიქრის, ნააზრევის პროდუქტი, არამედ შედეგია იმისა, თუ რა ხდებოდა ღმეთისა და საზოგადოების, ღმერთისა და ადამიანის ურთირეთობაში და თუ როგორ გაფორმდებოდა ეს ურთიერთობა.

2.    22-ე ფსალმუნი, (როგორც) სიკვდილის დრამა (ტრაგედია) და სიცოცხლე

ფსალმუნებია მნიშვნელოვან როლს თამაშობენ ქრისტიანულ ლიტურგიაში.  ხოლო 22-ე ფსალმუნი ნეტარი ავგუსტინეს (შტ. Aუგუსტინე ოფ Hიპპო) თქმით არის მოწამეთა ჰიმნი,   რადგან ის არის კვდომასა და სიკვდილს შორის დაძაბული და ინტენსიური ცხოვრების ჰიმნი.  ის ჭეშმარიტად ერთ-ერთი დრამატული ფსალმუნია სიკვდილსა და სიცოცხლეზე.

აღიარებულია, რომ განსაცდელის და საფრთხის მომენტში გარკვეული ფსალმუნების მღერას (გალობას) ჰქონდა თითქმის ზებუნებრივი, სასწაულთმოქმედი და  ექსტაზური ეფექტი.  პიროვნებას (ადამიანს) ან საზოგადოებას, მტკივნეული სიტუაციების დროს შეეძლოთ ეგლოვათ  ღვთის მათთან არყოფნის (ღვთის განშორების) გამო და, ამავე დროს, აღტაცებული ყოფილიყვნენ ღვთის თანამყოფობის წუთიერი გრძნობით (და ლოგიკურია, რომ ეს თანამყოფობა ჩვენ შეიძლება გავიგოთ როგორც ესქატოლოგიური). ღმერთი არის აქტიური და ჩვენთან მყოფი მაშინაც კი, როცა საფრთხე გვემუქრება. როდესაც ვამბობთ, ღმერთის არის ჩვენი თავშესაფარი (ფსალ. 90.1)  ნიშნავს, რომ სწორედ საშინელი ძალადობისა და უსამართლობის დროს ღმერთში ვპოულობთ ძალას სიმართლის გამოსარჩევად.  სულ მცირე მინიშნებაც კი არ არის, რომ ვიპოვით ღმერთს თუ დავემალებით განსაცდელსა და ტანჯვას. პირიქით, არსებობს იმედი,  რომ ,,უდაბნოსა, უგზოსა და ურწყულსა” (ფს. 62, 1 “დრყ ანდ წეარყ ლანდ”) ჩვენ ვიპოვით წყალს, რომელიც შესძლებს ნუგეშისცეს ჩვენს მწუხარებას. ღვთის ამ მტკივნეულ ძიებას კვლავ მივყავართ ტაძრისკენ, თაყვანისცემის კონკრეტული ცენტრისკენ  (ფსალმ. 22, 6. 26, 4. 62, 3.).  ამრიგად, ჩვენი ღვთისმასახურება ქმნის და არის ემოციური მდგომარეობა (რომელიც მკაფიოდ არის გამოხატული 22-ე ფსალმუნით) და არის ღვთის აქტიური ძიება. წმიდათა წმიდა, ეკლესია არის ადგილი, სადაც შესაძლებელია მთელი სიცოცხლის მიტანა და მიძღვნა ღვთისთვის.  ამგვარად, ყოველდღიური ცხოვრება, ცხოვრება გოდებასა რწმენში, ხდება, გარდაიქცევა ევქარისტულ ძღვენად.

3.    გამოთქმის - იაჰვე მწყემსი (Yაჰწეჰ სჰეპერდ) მნიშვნელობა

გვინდა გამოვყოთ იაჰვეს (ბიბლიური ღმერთის) ორი დამახასიათებელი ნიშანი:

1.     იაჰვე არის ბუნების შემქმნელი. ყველა საგანი, დიდი თუ პატარა, თვით მთაგრეხილების განლაგება და მიწის წვიმით მორწყვა ღვთის პირდაპირ, უშუალო ქმედებას მიეკუთვნება  (ფს. 64, 7, 10).

2.     იაჰვე არის ისტორიის ღმერთი. რაც ხდება ისტორიაში (განსაკუთრებით კი ისრაელის) დაკავშირებულია იაჰვეს საქმეებთან, როგორც ერის ჩამოყალიბებისათვის ღვთაებრივი აქტებთან. ანუ, ღმერთის მოქმედებები ისტორიული მნიშვნელობისა და განზომილებისაა.

რადგან რელიგიური ენა მოითხოვს მეტაფორების გამოყენებას, რათა გამოხატოს ენით უთქმელი, ენით აღუწერელი, იაჰვეს ნამდვილი თანამყოფობა სამყაროს შექმნაში და ისტორიაში კარგად არის გამოხატული 22-ე ფსალმუნში მწყემსის მეტაფორით.  ფრაზაში ,,იაჰვე არის ჩემი მწყემსი”, “არის” ფრაზა აჯამებს მლოცველთა განცდებისა და გამოცდილების სხვადასხვა ასპექტს: ღმერთის მიერ მათ მფარელობას, ზრუნვას, წარმართვას გარკვეული მიზნისაკენ, ხსნას (გადარჩენას). ანუ, ისინი აღიქვამენ ღმერთს _სხვანაირად რომ ვთქვათ, ღმერთი აჩვენებს თავის თავს, ანუ ეცხადება მათ, როგორც მწყემსი.  ეს სიმბოლო (მწყემსი) ურთიერთმოქმედებს ემოციასთან. იგი აღმოცენდა ემოციებიდან. მეტიც, თავის შინაარსის უმეტესით საზრდოობს ყოველდღიური ცხოვრებისეული განცდებიდან და საუბრობს იმავე განცდებსა და ემოციებთან. ტანჯული ადამიანისთვის მწყემსის შესახებ სიტყვები მეტის მთქმელია, ვიდრე ღმერთის სამართლიანობის შესახებ ნებისმიერი თეოლოგიური განმარტება.  სიმბოლოსა და განცდას შორის გადაჭიმულ ემოციურ ველში (ემოცია-სიმბოლო-ემოცია-ველში) იბადება ახალი გაგება.  ამ გზით იაჰვესა და ადამიანს შორის შეიძლება განვითარდეს ახალი მჭიდრო ურთერთობა და ადამიანს შეუძლია გარდაიქმნას, რადგან ყოველდღიური ცხოვრების პირობებში ადამიანი გრძნობს ღვთის მადლის უშუალო თანამყოფობას. ეს ღვთაებრივი მადლი გარდაქმნის მის პიროვნებას. ამრიგად, 22-ე ფსალმუნი აღწერს (ასახავს) ღვთის გარდაქმნადი თამანყოფობის მგზნებარე გამოცდილებას სამყაროში. ხოლო ეს გამოცდილება წაახალისებს ადამიანს, გაუზიაროს ეს მგზნებარება (მხურვალება, ემოციის სიძლიერე) სხვებსაც და წარსდგეს და ემსახუროს ღმერთს ამ სხვებთან ერთად.

ინდივიდუალური და ერთობლივი ძალისხმევა, ორივე ნამდვილად ჩართულია ამ სიცოცხლისა და ღვთისმსახურებისმტკივნეულ დაძაბულობაში. 22-ე ფსალმუნი ერთმანეთის გვერდზე აყენებს ორ ქმედებას: ა) მწყემსის ზრუნვას თავის სამწყსოსთვის, მრევლისთვის და ბ) ღმერთის ზრუნვას თითოეული მცირეთთაგანისადმი, ვისაც სწამს მისი.  მაგრამ ეს რწმენა ეფუძნება რეალური ცხოვრების გამოცდილებას, რომელშიც ტანჯვა-წვალება, ტკივილი და ეჭვი, თითოეული მათგანი თამაშობს თავის როლს. ამგვარად, მორწმუნე ღვთისმსახურის ცხოვრება იძენს ისეთ კონტექსტს და მნიშვნელობას, რომელიც მას მანამდე არ ჰქონია. კითხვა, მყოფობს თუ არა ღმერთი აქ, ჩვენთან, ადამიანებს შორის, ღებულობს პასუხს რეალური ცხოვრებსეული გამოცდილებიდან და არა ლიტონი თეორიული განხილვიდან.  არა უბრალოდ თეოლოგიური ვარაუდი ხდის ღვთის ესქატოლოგიურ თანამყოფობას ცხადს, არამედ საღვთისმსახურო შეკრების (ქრისტიანობაში კი ევქარისტიის ევქარისტული შეკრების, ანუ ლიტურგიის) მეშვეობით ღვთის თანამყოფობა, როგორც ღვთის შეცნობა და მადლი, ხდება მორწმუნის შინაგანი, სულიერი მდგომარეობა.  ამრიგად, ევქარისტული შეკრება ხდება წყარო ღვთის ცხადი თანამყოფობისა, რომლის მეშვეობით ღვთაებრივი მადლი ვრცელდება და მოიცავს მთელს სამყაროს. მაგრამ ნათელია, რომ ამ მადლის ჭურჭელი არის ადამიანი, რომელიც “გადასდებს” ამ მადლს თავის მოყვასს, ახლობელ ადამიანს მის მიმართ საღმრთო სიყვარულის საქმის კონკრეტული კეთებით.  

ღვთის მწყემსად წარმოდგენა არ გვაიძულებს ვერ შევამჩნიოთ და გვერდი ავუაროთ იმ დაძაბულობას, რომელიც სახეზე არის ფსალმუნში – იმ დაუზღვეველ სიტუაციას (გარემოს), რომელიც გვიბიძგებს დავსვათ ღვთისადმი ნდობის საჭიროების კითხვა  (ფს. 22, 4). ტრაგედიისა და ნდობის შეხვედრისას მეფსალმუნეს შეუძლია იპოვოს ღმერთი, რომელიც ,,განაახლებს ცხოვრებას” (ფს. 22,3). ღვთისმსახურებას შეუძლია, ადამიანთა ტანჯვის წიაღ, დაგვეხმაროს შევაღწიოთ საღვთო დუმილის ნისლში, რათა მოვიპოვოს მისი თანამყოფობის უფრო ღრმა შეგრძნება. ცხადია, არანაირი გარანტია არ არსებობს იმისა, რომ ღვთისმსახურების ყოველი ქმედება მიაღწევს გაცნობიერების ამ დონეს  (ჩვენ მხოლოდ შეგვიძლია ვამტკიცოთ ღმერთის სრული თანამყოფობა ევქარისტიისას, როდესაც ქრისტეს სისხლი და ხორცი ნივთიერადაც კი სახეზეა), მაგრამ ნებისმიერი ღვთისმსახურება რომელიც ცდილობს თავი აარიდოს მწუხარებისა და გოდების ნამდვილ გამოხატვას, ვერასდროს ვერ შეიგრძნობს ღვთის თანამყოფობის მტკიცე, ურყევ განცდას.

მაშინ როცა ამ ნდობის ფსალმუნებში ბევრი რამ არის ისეთი, რაც მიუთითებს ჩვენს მიერ ღმერთის ძიებას, ერთ-ერთი ესეთი ფსალმუნი შეატრიალებს ნიშნულს და გვიჩვენებს, რომ თავად ღმერთი გვეძებს ჩვენ. _ ღმერთი ეძებს სამართლიან ადამიანს, რადგან “ბოროტი და და ძალადობის მოყვარული სძულს მის სულს” (ფს. 10, 5). ღვთისადმი ნდობა მოდის არა მხოლოდ იმით, რომ ჩვენ ვეძებთ მას, არამედ იმითაც, რომ ჩვენ აღმოვაჩენთ, რომ ღმერთი თავად გვეძებს ჩვენ.  საღვთო მადლი გვიპყრობს და გარდაგვქმნის ჩვენ და აქედან გამომდინარე სამყაროს, რომელიც არის ღვთის თანამყოფობის ძიებაში.

4.    სტრუქტურა და ლიტერატურული ანალიზი

22-ე ფსალმუნი ბეჭედს ასვამს 21-ე ფსალმუნის დრამატულ განვითარებას.  ეს უკანასკნელი დაყოფილია ორ ძირითად სცენურ ნაწილად: მუხლი 1-21 არის გლოვა სიკვდილზე  (მარტოსული გარშემორტყმულია სიკვდილით. ჯოჯოხეთის ცხოველები ეხვევიან მას (ფს. 21, 1). ხოლო დანარჩენი 22-31-ე მუხლები არის ზეიმი იმ ადგილზე, სადაც სუფევს სიციცხლე (სიკვდილის ადგილიდან, სადაც ადამიანი განიცდის ყველა სასიკვდილო ტანჯვას, აღმოცენდება სიცოცხლის უდიდესი სამფო. ფსალმუნისეული მოხმობა (ღაღადი) და ლტოლვა სწორედ სიკვდილისა და კვდომის ამ ადგილიდან გადასწვდება მთელს დედამიწას და აღწევს ღმერთის სამეფოს. მეტის, ჩამოჰყავს ეს სამეფო ყოველდღიურ ცხოვრებაში ). 22-ე ფსალმუნი შეიძლება მივიჩნოთ მესამე სცენად (ნაწილად). უფალი როგორც მწყემსი-მეფე უფრო ძლიერია ვიდრე სიკვდილის მწყემსი. ხოლო, ღვთის სახლში დაბრუნების იმედი არის გამოძახილი იმ სამეფო მოწოდებისა,  რომელიც ასახულია 109-ე ფსალმუნში.  ცხადია რომ ამ ბოლო სცენას აქვს ესქატოლოგიური ხასიათი (თავისებურება), 22-ე ფსალმუნს რაც აძლევს ევქარისტულ-ესქატოლოგიურ რაკურსს.

იმედისა და ღვთაებრივი მწყემსისადმი ნდობის ეს საგალობელი მჭიდრო კავშირშია პიროვნულ გლოვასთან. მას აგრეთვე აქვს რწმენის აღიარების მოტივიც. ამ მოტივს მიეკუთვნება მისი ექვსივე მუხლი. ფსალმუნის სტრუქტურა აგებულია ღვთის თანმიმდევრულად გადმოცემული სახეებით: როგორც მწყემსის (მუხლ. 1-4) და  მასპინძლის (მუხლ. 5). ბოლო, მეექვსე მუხლი კი აჯამებს, როგორც 1-4 მუხლებს, რადგან ისინი არიან რეფლექსია იმაზე, თუ როგორ ზრუნავს ღმერთი ადამიანზე, და 5-ე მუხლს, სადაც ღმერთი განიცდება, როგორც მასპინძელი (ევქარისტული მოტივი), და დაასკვნის “და დავმკვიდრდები უფლის სახლში დღენი მრავალნი” (ფს. 22, 6) (ესქატოლოგიური მოტივი).

მუხლი 1ბ-დან 5 მუხლის ა-მდე ყველა ზმნას აქვს არასრული ფორმა. თანიმდევრულობა მოითხოვს, რომ ეს არასრული ფორმები იყოს ან მომავალში ან აწმყოში. უფალი არის მწყემსი და ახლა, აწმყოში ის უზრუნველყოფს: განსვენებას და წინამძღოლობას  (მუხლ. 2,3), მფარველობას და დაცვას  (მუხლ. 4), საკვებს  (მუხლ. 5)  და მეგობრობას ღმერთთან  (მუხლ. 6).  

5.    ეგზეგეტური ანალიზი

მუხლები 1-3. ეს არის ადამიანის მიერ ღვთის ერთგულების დეკლარირება და მისი განზრახვა (გადაწყვეტილება) იცხოვროს ღმერთი-მწყემსის მეუფების ქვეშ. მწყემსთან დაკავშირებით გამიკვეთება და განვითარდება ორი ფუნქცია: იგი მიუძღვის თავის სამწყსოს, მრევლს (ფს. 22, მუხლ. 3),  და იგი უზრუნველჰყოფს მათ წყლით და საძოვრით  (ფს. 22, მუხლ. 1-2).  მაგრამ ჩვენ ვიცით, რომ რასაც მწყემსი წარმოადგენს თავისი ფარასთვის ასევეა ღმერთი თითოეული ადამიანისთვის.     

მხოლოდ ორ ადგილას 1 და მე-6 მუხლებში გვხვდება ღვთის სახელი, იაჰვე, რათა აღნიშნულ იქნეს, რომ იაჰვეს თანამყოფობა არის ყოვლის მომცველი და ფრაზა “არაფერი არ მომაკლდება” გამოხატავს სრულ ნდობას, რწმენას ასეთ თანამყოფობისადმი. რეალურად ცხოვრებაში ადამიანის რწმენა მხოლოდ რამდენჯერმე მაღლდება ამ დონემდე, უკიდურეს შემთხვევაში ერთხელ მაინც (მხოლოდ რწმენაში შეკრებილებთან ევქარისტიის მსახურების დროს არის სრული თანამყოფობისგარანტია).

,,აღადგენს ჩემს სულს” (ღესტორეს მყ სოულ) (მუხლ. 3) ნიშნავს ძალის შენარჩუნებას. ეს იგივეა, რომ ვთქვათ ღმერთი ,,მაცოცხლებს მე” (”კეეპს მე ალივე”). ამგვარად, ხაზგაისმება, რომ ადამიანის სიცოცხლე მთლიანად არის დამოკიდებული ღმერთზე, რომელიც ადამიანის არსებას აცოცხლებს და წაახალისებს მოყვასის სიყვარულისკენ. 

,,წყნარი წყალი” (“სტილლ წატერს”) არ არის სწრაფად მდინარე და ამგვარად ცხვარს შეუძლია ფეხზე მყარად დგომა წყლის სმისას. ,,გზა სიმართლის” (“რიგჰტ პატჰ”) არის რომელსაც მიჰყავს ადამიანი სწორი მიმართულებით, რომელიც მცდარი, საშიში და სახიფათო ბილიკის საპირისპიროა. 

,,თავის სახელისათვის” (“Fორ ჰის ნამე’ს საკე”) (მუხლ. 3) არის ღვთის ფუნდამენტური, ძირითადი თვისების შენარჩუნება და ისიც, რომ ისრაელი, როგორც რჩეული ხალხი, აუწყებს სამყაროს ღვთის შესაძლებლობებს: იგი შეეწევა, იხსნის და შეიქმს ისრაელს წარმატებულს.  (შდრ. ფს. 106.8)

მე-4 მუხლი არის ფსალმუნის სტრუქტურული და თეოლოგიური ცენტრი და არის რა ასეთი, წარმოგვიდგენს ღმერთთან მომავალში ცხოვრებას და გამოხატავს ჭეშმარიტებას, უტყუარობას, რომ ღმერთი საფრთხის დროს მლოცველთანაა და იცავს მას გასაჭირში. აქ (მუხლ. 4ა) უკვე აღარ ჩანს შედარება მწყემსთან და გვიჩვენებს ნამდვილ, ჭეშმარიტ ცხოვრებისეულ გამოცდილებას: სასიკვდილო, საშინელ საფრთხეს. მხოლოდ ბოლო სტრიქონში ,,მანუგეშებენ შენი კვერთხი და შენი საყრდენი” (“ტჰყ როდ (ცლუბ) ანდ ტჰყ სტაფფ (სუპპორტ) გივე მე ცონფიდენცე”) კვლავ ჩნდება ასეთი შედარება. 

"არ მეშინია" (“დო ნოტ ფეარ”) ამგვარი დარწმუნებულობის ექვივალენტურია. ,,საყრდენი” (შტაფფ, შუპპორტ) არის კეტი, ჯოხი გარეული ცხოველების მოსაშორებლად, განსადევნად და კვერთხი, სახრე (ღოდ) კი ცხვრების მოსამწყემსად, რომ არ აებნეთ გზა და არ დაიკარგნონ. ,,მანუგეშებენ” (თჰეყ ცომფორტ მე), რადგან შესაფერისად აღჭურვილი მწყემსი უსაფრთხოდ დაიცავს ცხვარს.   ,,შავეთის ველი (სიკვდილის) ჩრდილი” (“თჰე სჰადოწ ოფ დეატჰ”) ან ,,წყვდიადი” (,,დეეპ დარკნესს”) ნიშნავს, რომ საფრთხე რეალურია, მაგრამ არ უნდა გვეშინოდეს, რადგან მწყემსის მზრუნველობა საკმარისია.

მთავარი მტკიცებულება ,,შენა ხარ ჩემთან” (“Yოუ არე წიტჰ მე”) ღმერთთან მიმართებაში ებრაული ნაცვალსახელის ,,შენ”-ის მეშვეობით უფრო მძაფრად, ემფატიკურადაა მოცემული მესამედან მეორე პირზე გადასვლით. პირდაპირი მიმართვა აძლიერებს გამოხატვას ღვთის თანამყოფობის ინტიმურობისა.   

მუხლი 5. აკავშირებს ფსალმუნის პირველ ნაწილს, 1-3-ეს, მეორესთან, მე-4-თან. ლხინის სურათის გადმოცემით იგი აძლიერებს ნათქვამს ღვთის მიერ სიცოცხლისთვის აუცილებელი საჭიროებებით უზრუნველყოფის შესახებ.  მეფსალმუნე დარწმუნებულია ღვთის შეწევნაში, რომელიც უმზადებს მას მხიარულ ლხინს მიუხედავად მის გარშემო ყოველგვარი დაბრკოლებებისა და კვლავ გადახდის საბურველს და წარმოაჩენს ფსალმუნის გოდებით ფონს.    

……

ღვთის განაჩენის ძიება იყო სამართლის სისტემისნაწილი და მუხლ. მე-5, სასმელის შესახებ, მუხლი გამართლების რიტუალია (წეს-ჩვეულება).   (ფს. 22, 5).  

ღმერთი მასპინძლობს წვეულებას. წვეულება შეიძლება იყოს მინიშნება გამოსვლაზე (უდაბნოში ტაბლის გამართვა ფს. 77, 19). მეორე მინიშნება: სტუმარი დაპატიჟებულია, როგორც ეს არის გამოსვლაში 24, სადაც ღმერთი წვეულებაზე მასპინძლობს მოსეს, აარონს და სამოცდაათ უხუცესს და მათთან ამყარებს აღთქმის  კავშირს (ცოვენანტ ბონდ). შექება, ხოტბა ,,ჩემს მტერთა თვალწინ” (ინ ტჰე პრესენცე ოფ მყ ენემიეს) ღებულობს აზრს მხოლოდ აღთქმის დადების კონტექსტში.  

მუხლი 6. ებრაული სიტყვა ჰესედ, რომელიც ითარგმნება, როგორც ,,წყალობა’’ (“მერცყ”) ან ,,სიყვარული” (“ლოვე”) და სიტყვა ტობ ანუ ,,მოწყალება” (ლმობიერება, სიკეთე, გოოდნესს (ტობ) (შდრ. გამოსვლა 34,6-7 და 33)  მიგვანიშნებს რომ  წყალობა და ლმობიერება, შეტკბობა (ჰესედ და ტობ) ღვთის თვისებაა.  მე-5 მუხლი აქ იღებს სრულ მნიშვნელობას – ღვთის სამართალი სხვა არაფერია თუ არა ღვთის სიყვარული და მადლი. ამგვარად, მლოცველი, მორწმუნე დარწმუნებულია, რომ მისი მეგობრობა (მეგობრული ურთიერთობა) ღმერთთან, უფალთან გაგრძელდება მანამ, სანამ ცოცხლობს. მლოცველმა იცის, რომ მას ხშირად მოუწევს უსამართლო სამყაროს სიბნელეში სიარული, მაგრამ მან აგრეთვე იცის, რომ მას ვერანაირი საფრთხე ვერ დააშორებს ღმერთთან. ეს ბოლო სტრიქონი არ ნიშნავს იმას, რომ დღეიდან ის ყოველთვის ტაძარში იცხოვრებს. ეს უფრო გულისხმობს ქებით ფიცს და ახლობლის, მოყვასის მიმართ აქტიურ, რეალურ, ჭეშმარიტ სიყვარულს  (შდრ. ფს. 16, 15). უფლის სახლში დამკვიდრება (“დწელლ ინ ტჰე ჰოუსე ოფ ტჰე Lორდ”) შესაძლოა უკეთესად იყოს განმარტებული, როგორც საპირისპირო ჩვეულებრივი წყევლის აღთქმისა, რომელიც გაწირავს ადამიანს არმყოფობისათვის.  

,,უფლის სახლი” (“თჰე ჰოუსე ოფ ტჰე Lორდ”) შეიძლება ასვე აღნიშნავდეს ტაძარს და მისი ხსენება ,,ტაბლასთან” ერთად შეიძლება იყოს ფსალმუნის საკულტო, რიტუალური სცენისგასაღები. იგი ითვალისწინებს ფსალმუნის საზოგადოებრივ ასპექტს. ეს საზოგადოებრივი ასპექტი, მხარე გამოკვეთილია უფრო მეტად მაშინ, როცა ფსალმუნი 22-ე მოისმინება 21-ე ფსალმუნთან ერთად. 21-ე ფსალმუნის დასკვნაში  (მუხლ. 22-31) უკვე იკვეთება, ჩანს 22-ე ფსალმუნის მოსალოდნელი დასასრული. 21-ე ფსალმუნი მთავრდება სცენით, სადაც მეფსალმუნე უკვე თავის ძმების “კრებულთან” ერთადაა  (ფს. 21, 22, 25). მეფსალმუნის მიერ მკაფიოდ ღმერთის თანაყოფნის გამოხატული დარწმუნებულობა საბოლოოდ ღვთის ხალხის საზოგადოებაში არის გადატანილი და განცდილი  (ამრიგად 22-ე ფსალმუნის ევქარისტიული მნიშვნელობა არის მკაფიოდ დადასტურებული).

დასკვნა

ამრიგად, შეგვიძლია დავასკვნათ, გამორჩეულად პოპულარული ბიბლიური პასჟი 22-ე ფსალმუნი ადამიანს აღძრავს იმისათვის, რომ მან სცადოს ახლებურად გაიაზროს საკუთარი მიმართება საკუთარ თავთან, ერთობასთან, სამყაროსთან და ღმერთთან.  ამრიგად, დღეს ბევრმა მისმა მკითხველმა შეიძლება (მეტიც, უნდა) გაიაზროს იგი, როგორც ქრისტეში საკუთარი ევქარისტოცენტრული ცხოვრების ერთგვარი ავტობიოგრაფია.  ეს აუცილებელია იმიტომაც, რომ საიდუმლო სერობას, როგორც ესქატოლოგიურ მოვლენას ისტორიაში, როგორც უკვე ვიცით, ასევე აქვს საერთო ღვთის სახლთან (οικος, ოჯახთან, ჰოუსეჰოლდ) (შდრ. ებრ.3).  

მაშასადამე, საიდუმლო სერობის მსგავსად, 22-ე ფსალმუნი არის მიწვევა, მიპატიჟება ვიცხოვროთ უფლის მფარველობითა და წინამძღოლობით ყველა მის შვილთან, სამწყსოსთან და, ზოგადად, კაცობრიობასთან ერთად. ხოლო ეს თავისთავად გულისხმობს სოციალური და სახელმწიფო ცხოვრების მოწესრიგებას.

ამგვარად, 22-ე ფსალმუნის გათავისება არის რწმენის ძლიერი, უკიდურესად რადიკალური დადასტურება, აღიარება, რომელიც შემდგომში გარდაქმნის, ცვლის ჩვენს ცხოვრებას ოჯახში, ერთობაში, საზოგადოება/სახელმწიფოსა და სამყაროში. ეს კი გულისხმობს ამ უკანასკნელთა ტრანსფორმირება/გარდაქმნასაც.

22-ე ფსალმუნი არის განკუთვნილი, რათაA წარმოითქმებოდეს როგორც სიკვდილის ჟამს, ასევე მთელი ცხოვრების მანძილზე ყოველდღიური საქმიანობისას. ეს უნივერსალური რწმენა მკაფიოდ დასტურდება და 22-ე ფსალმუნის მე-4 მუხლის მიმართებაში იესო ქრისტესთან. ფსალმუნის ეს ფრაზა  ,,შენ ჩემთანა ხარ” (“Yოუ არე წიტჰ მე”) მათეს სახარების მიხედვით უკავშირდება იესოს ,,უწოდებენ მას სახელად ემმანუელს, რაც თარგმანით ნიშნავს: ჩვენთან არს ღმერთი”   (მათე 1, 23).

ამგვარად, 22-ე ფსალმუნი არის ჰიმნი ადამიანის მზადყოფნის შესახებ გააღოს გული ქრისტეს თანამყოფობისთვის და შეგნებულად, გაცნობიერებულად იყოს მისი მადლის ჭურჭელი და მატარებელი და ამით მიიღოს მონაწილეობა ღმერთის საქმეში გარდაიქმნას სამყარო.

როგორც უკვე დასაწყისში და შემდგომშიც რამდენჯერმე აღვნიშნეთ, ეს ფსალმუნი არის ღვთის თანამყოფობის ჰიმნი. იგი (ღმერთი) არის ადამიანების გულებში. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ეს ფსალმუნი არის ,,ღვთის გზავნილი (უწყება) სამყაროსთვის, გზავნილი, დაწერილი ადამიანების გულებში ისე, რომ მათ შეუძლიათ იცხოვრონ მისით ყოველდღიურად და რომ მას (გზავნილის შინაარს, როგორც მადლს) შეუძლია იმოქმედოს ჩვენს მოყვასზე, ახლობლებზე და შეცვალოს მსოფლიო (სამყარო) ისე, როგორიც ღმერთს სურს რომ იყოს იგი. ეს კი გულისხმობს მის (სამყაროს) გარდაქმნას”.

Please Share it! :)