ეპისკოპოსი კალისტე უეარი - უნდა მოხდეს დიაკონისების წოდების აღდგენა

ეპისკოპოსი კალისტე უეარი (ერისკაცობის სახელი ტიმოთი უეარი) არის დიოკლეის ეპისკოპოსი კონსტანტინოპოლის საპატრიარქოს თეატირიისა და დიდი ბრიტანეთის ეპარქიაში და წმ. იოანე ღვთისმეტყველის მონასტრის ბერი კუნძულ პატმოსზე. ის ასწავლის მართლმადიდებლურ ღვთისმეტყველებას ოქსფორდის უნივერსიტეტში და ავტორია წიგნებისა: „მართლმადიდებელი ეკლესია“ (1963), „ევსტრატიოს არჯენტი: გამოკვლევა ბერძნული ეკლესიის თურქეთის ბატონობის ქვეშ ყოფნის პერიოდისა“ (1964) და „მართლმადიდებლობის გზა“ (1979); „ფილოკალიის“, საღვთისმსახურო წიგნების: „სადღესასწაულოსა“ „ზტიკის“ ინგლისურ ენაზე მთარგმნელი და ჟურნალ „სობორნოსტის“ თანარედაქტორი.

მან განათლება მიიღო ვესტმინსტერის სკოლასა და მაგდალენ კოლეჯში, ოქსფორდში. 1958 წელს, 24 წლის ასაკში გახდა მართლმადიდებელი ქრისტიანი (აღზრდილი იყო ანგლიკანად). 1966 წელს ხელდასმულ იქნა მღვდლად, ამავე დროს აღიკვეცა ბერად და მიიღო სახელი კალისტე. იმავე წელს გახდა ოქსფორდის მართლმადიდებელი ღვთისმეტყველების პროფესორი. ეს თანამდებობა ეკავა 2001 წლამდე, 35 წლის განმავლობაში. 1982 წელს აკურთხეს ეპისკოპოსად როგორც auxiliary ეპისკოპოსი დიოკლეის ეპისკოპოსის ტიტულით.

მას შემდეგ, რაც აღარ არის ჩართული აქტიურ აკადემიურ ცხოვრებაში, 2001 წლიდან ის აგრძელებს წიგნებისა და სტატიების გამოქვეყნებას და ლექციების კითხვას მართლმადიდებლობის შესახებ მთელს მსოფლიოში.

ინტერვიუ
ეპისკოპოს კალისტე უეართან

დაიბეჭდა ამერიკის
მართლმადიდებელ ქალთა
ორგანიზაციის ჟურნალში

- უპირველეს ყოვლისა, მინდა მადლობა გადაგიხადოთ, რომ მონახეთ დრო, ჩვენი ჟურნალის მკითხველებისათვის გაგეზიარებინათ თქვენი მოსაზრებები. მეც სხვა მრავალი ქრისტიანის მსგავსად, გაგიცანით წიგნებით „მართლმადიდებელი ეკლესია“ და „მართლმადიდებლობის გზა“. თუ შეიძლება მოგვითხროთ, როგორ გახდით მართლმადიდებელი?

- ჩემი ურთიერთობა მართლმადიდებელ ეკლესიასთან უნივერსიტეტში სწავლამდე დაიწყო, როდესაც 17 წლის ვიყავი. პირველი შეხვედრა მართლმადიდებლობასთან მოხდა არა წიგნების საშუალებით ან მართლმადიდებელ ქრისტიანებთან ცოცხალი ურთიერთობით, არამედ საეკლესიო მსახურებაზე, რაც, ვფიქრობ, საუკეთესო გზაა მართლმადიდებელ ეკლესიაში მისასვლელად. მართლმადიდებლობა არ არის მხოლოდ იდეებისა და სწავლებების სისტემა, არამედ ღვთის მადიდებელ მორწმუნეთა - მლოცველთა გაერთიანებაა. პირველად მართლმადიდებელ ეკლესიაში შაბათ საღამოს მოვხვდი. შემთხვევის წყალობით თუ ღვთის განგებით შევედი ლონდონის რუსულ ეკლესიაში. ტაძარში საღამოს ლოცვა მიმდინარეობდა და მაშინ ვიგრძენი, რომ სწორედ ეს იყო ადგილი, სადაც უნდა ვყოფილიყავი. მიუხედავად იმისა, რომ არ მესმოდა სლავურ ენაზე მიმდინარე საეკლესიო მსახურება, მივხვდი, რომ მართლმადიდებელ ეკლესიაში ვიყავი. ის, რამაც ჩემზე დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა, ღვთისმსახურებაში უხილავი სამყაროს მონაწილეობის განცდა იყო. ვიგრძენი, რომ რაღაც ძალიან დიდ მოქმედებას ვასრულებდი. ვიგრძენი ზეცისა და მიწის ერთობა და ამ განცდას ყოველთვის ვუზიარებ იმ ადამიანებს, რომელთაც სურთ გახდნენ მართლმადიდებლები. მათაც განიცადონ მართლმადიდებლობა როგორც ღვთისმადიდებელი კრებული სადაც ზეციური და მიწიერი ერთობაშია.

- ერთ-ერთი, რაც ეკლესიაში მიყვარს, დროისა და სივრცის ტრანსცენდენტულობაა.

- სწორედ ეს იგრძნეს კიევის მთავრის, ვლადიმირის ემისრებმა, როდესაც კონსტანტინეპოლში წავიდნენ. ამას მოგვითხრობს რუსული მატიანე. როცა მოგვიანებით ეს ამბავი წავიკითხე, გავოგნდი, რადგან ეს სწორედ ჩემი განცდა იყო.

- ჩანს, ეს ღრმად ლიტურგიკული ენა განცდა იყო - შესანიშნავია. როგორც იცით, St. Nina Quarterly ეძღვნება ქალების მსახურებას მართლმადიდებელ ეკლესიაში დართლმადიდებელი ქრისტიანი ქალებისა და კაცების ცხოვრებაში ღვთისადმი მსახურების უფრო ღრმა გააზრებას. როგორ ფიქრობთ, რომელია დღეს ეკლესიაში უფრო საჭირბოროტო საკითხი ქალებთან დაკავშირებით?

- (პაუზა) ნება მომეცით უფრო ძირითადით დავიწყო. თუ ჩვენ ვაპირებთ საუბარს იმ პრობლემებზე, რომლებიც, სახელდობრ, ქალებთან დაკავშირებით არსებობს, ჯერ უნდა დავსვათ კითხვა - „რა განსხვავებაა კაცებსა და ქალებს შორის ეკლესიაში?“ და აქ უსათუოდ უნდა გამოვყოთ ორი რამ. პირველია ადამიანური ბუნება, რომელიც ქალებსაც და კაცებსაც საერთო აქვთ. ყველა მონათლულისათვის არსებობს ერთი სულიერი გზა, რომელიც კაცებმაც უნდა განვლონ და ქალებმაც. თითოეული ადამიანი უნიკალურია, ჩვენ ერთმანეთისაგან განვსხვავდებით და მაინც ყველას ერთი საერთო ადამიანური ბუნება გვაქვს. ეს არის ერთი მხარე, საიდანაც ამ საკითხს უნდა შევხედოთ. ფაქტია, რომ თითოეული ჩვენგანი განსხვავებულია, მაგრამ ყველანი ადამიანები ვართ. თუმცა არის მეორეც, უნდა აღინიშნოს, რომ თუმცა საერთო ადამიანური ბუნება გვაქვს, თითოეული ჩვენგანი უნიკალურია და თავისებურად ახდენს ბუნების რეალიზაციას, ქალებსა და კაცებს შორის მაინც არსებობს გარკვეული განსხვავება. ეს ის სფეროა, რომელზეც მართლმადიდებლებს დღემ სათანადოდ არ უფიქრიათ. ბევრი ისეთი რამ არის ჩვენს ტრადიციაში ნაგულისხმევი, რაც აქამდე ღიად არ განგვიმარტავს. მაგალითად, როგორ გვესმის განსხვავება ქალებსა და კაცებს შორის თეოლოგიური, სულიერი და პრაქტიკული თვალსაზრისით? აქ ორი პასუხი შეიძლება გვქონდეს. პირველი: ეს განსხვავება შემოიფარგლება იმით, რომ ქალებს შეუძლიათ შვილების გაჩენა და კაცებს - არა. სხვა მხრივ კი, კაცებსა და ქალებს შორის არსებითი განსხვავება არ არის. მეორე მიდგომა ამგვარია, არსებობს უფრო სიღრმისეული განსხვავება მათ შორის... ჩემი ვარაუდით, დღეს ბევრი მართლმადიდებელი პირველ შეხედულებას ემხრობა და ისინი უკიდურესად თავშეკავებულნი არიან, როდესაც მიმდინარეობს მსჯელობა ქალების განსაკუთრებულ მსახურებაზე, იმ ნიჭზე, რომელიც მათ ღვთისაგან მიეცათ და მათი სულიერების განსაკუთრებულობაზე. ისინი ყოველივ ამას გარკვეული სკეპტიციზმით უყურებენ, თუმცა მე უკვე მეორე პოზიციაზე გადავედი. ჩემი აზრით, მაშინ, როდესაც ჩვენ დიახაც უნდა გავუსვა ხაზი ჩვენს საერთო ადამიანურ ბუნებას, ქალებსა და კაცებს, როგორც პიროვნებებს, შორის მაინც ღრმა განსხვავებაა მათ მიერ სამყაროს აღქმასა და ღმერთთან დამოკიდებულებაში. ძალიან ძნელია ამ განსხვავების აღწერა კლიშეებისა და სტერეოტიპების გამოუყენებლად. მაგრამ, სანამ ვსაუბრობდეთ იმაზე, თუ რა განსაკუთრებული პრობლემების წინაშე დგანან ქალები ეკლესიაში, უნდა დავსვათ შეკითხვა: რას ამბობს ჩვენი, მართლმადიდებლური ღვთისმეტყველება იმ განსხვავებაზე, რომელიც არის ქალებსა და კაცებს შორის საერთო ადამიანური ბუნების საზღვრებში? მე არა მგონია, რომ აქამდე ამ მიმართულებით ბევრი გაკეთებულიყოს.

- თუ შეიძლება ქრისტიანული ანთროპოლოგიის ტერმინებით, მოკლედ გვესაუბროთ, რას ნიშნავს იყო პიროვნება მართლმადიდებლური გაგებით?

- ყველაზე მნიშვნელოვანი, რაც უნდა ვთქვათ ადამიანის შესახებ, არის ის, რომ ჩვენ ვართ შექმნილი ხატად და მსგავსად ღვთისა. აქედან გამომდინარე, იმის გასააზრებლად, რას ნიშნავს იყო ადამიანი, საჭიროა გავერკვეთ, როგორია ჩვენი ურთიერთობა ღმერთთან. „ვინ არის ღმერთი?“ - ამ კითხვამ უნდა მიგვიყვანოს შემდეგ შეკითხვამდე: კაცებსა და ქალებს მართლმადიდებელ ეკლესიაში ერთი სარწმუნოება აქვთ, მაგრამ ესმით თუ არა მათ ეს სარწმუნოება სხვადასხვაგვარად, არა ურთიერთსაწინააღმდეგო აზრით, არამედ სხვადასხვანაირად? შეიძლება ასეცაა, საჭიროა ვიფიქროთ ამაზე. რაც შეეხება თქვენ მიერ დასმულ შეკითხვას - „რა განსაკუთრებული პრობლემების წინაშე დგანან ქალები ეკლესიაში?“ - ვუპასუხებ, რომ ბევრი მართლმადიდებელი ქალი საეკლესიო ცხოვრებისაგან თავს გარიყულად გრძნობს. ისინი გრძნობენ, რომ მათი ნიჭი და უნარი არასაკმარისადაა დაფასებული ეკლესიაში, რომ მათთვის კარები დაკეტილია. მართლაც, ასეა თუ არა ეს? როგორ უნდა განვუმარტოთ მართლმადიდებელ ქალებს ნათლად, რომ ისინი საჭირონი არიან ეკლესიაში არა მხოლოდ ჩაის ასდუღებლად ან საკურთხევლის დასალაგებლად? ეს უკავშირდება ჩემ მიერ ზემოთ დასმულ შეკითხვას - „რა არის ქალების განმასხვავებელი ნიჭი?“

- ეკლესია იმ მსოფლიოში, რომელშიც ვცხოვრობთ, ყოველთვის იყო, ნაწილობრივ მაინც, ნაყოფი იმ კულტურისა, რომელშიც ის არსებობდა. როგორ ფიქრობთ რა გავლენა მოახდინა კულტურულმა მრავალფეროვნებამ ქალების მონაწილეობაზე ეკლესიის ცხოვრებაში?

- რასაც ამბობთ, მართალია - კულტურულ მოდელებს უდიდესი გავლენა აქვს. ბოლო დრომდე თითქმის ყველა მართლმადიდებელ ქვეყანაში ყველაზე გავრცელებული მოდელი იყო ის, რომ ქალის ადგილი ოჯახში. ის თავის საშინაო ლიტურგიას აღასრულებდა სახლში - ანთებდა კანდელს ხატის წინ და აკმევდა საკმეველს. მისი საქმე შინ ყოფნა, ბავშვების მოვლა, სადილის მომზადება და დაბრუნებული მეუღლის დახვედრა იყო. კარგად ვიცით, რომ ეს მოდელი დღეს აღარ მოქმედებს და სეკულარულ საზოგადოებაში ქალებს აქვთ პროფესიული სამსახურები ისევე, როგორც კაცებს. ეს აუცილებლად მოახდენს გავლენას ეკლესიაზეც. სავალდებულო არ არის, ვიყოთ ასლი თანამედროვე სეკულარული საზოგადოებისა, მაგრამ მიუხედავად ამისა, გარდაუვალი იყო სასოფლო-სამეურნეო საზოგადოებების ტრადიციული მოდელების შეცვლა. უკან დაბრუნება აღარ მოხდება. მოვიტან მაგალითებს იმ სფეროდან, რომელშიც მე ვმუშაობ; წარსულში უნივერსიტეტებსა და საღვთისმეტყველო ინსტიტუტებში მართლმადიდებლურ სამყაროსა და დასავლეთშიც, ძალიან ცოტა ქალი სწავლობდა ღვთისმეტყველებას. ახლა ამ მხრივ მკვეთრი ცვლილებაა. მაგალითად, საბერძნეთში საღვთისმეტყველო ინსტიტუტები სავსეა ქალებით. რას გააკეთებენ ისინი სწავლის დამთავრების შემდეგ? მათი უმრავლესობა რელიგიის მასწავლებელი იქნება სახელმწიფო სკოლებში, სადაც ისწავლება საგანი - რელიგიური აღზრდა. მაგრამ როგორ გამოიყენებს მათ ცოდნას ეკლესია, ექნებათ თუ არა მათ მასწავლებლის როლი ეკლესიის სამოძღვრო მსახურებაში? ვიმედოვნებ, რომ ექნებათ. ეს ისეთი რამაა, რაზეც უნდა ვიფიქროთ. დარჩებიან თუ არა იმდეგაცრუებული ეს ქალები, რომლებიც ენთუზიაზმით იწყებენ ღვთისმეტყველების შესწავლას, როდესაც ეკლესიის იერარქები მათ ეტყვიან: „ჩვენ არ გვჭირდებით?“ - ეს ნამდვილად არ იქნება კარგი.

- ბევრი ქალი მსახურობს ეკლესიაში როგორც მედავითნე, მგალობელი, მუსიკოსი და მაინც ეკლესიის მსახურებად მათი კურთხევა არ ხდება. უნდა ჩაუტარდეთ თუ არა მათ კურთხევის წესი იმისათვის, რომ ეს ლიტურგიკული ფუნქციები შეასრულონ?

- ვფიქრობ, რომ დიახაც უნდა ჩაუტარდეთ. პირველ რიგში, ჩვენ უნდა შევეცადოთ მოხდეს დიაკონისების წოდების აღდგენა. ამაზე უკვე რამდენი წელია მიმდინარეობს მსჯელობა მართლმადიდებელ სამყაროში იყვნენ ადამიანები, რომლებიც ჯერ კიდევ მე-20 საუკუნის დასაწყისში მსჯელობდნენ ამის შესახებ. ჯერჯერობით ამ კუთხით არაფერი გაკეთებულა. დიაკონისების წოდება არასოდეს ყოფილა გაუქმებული, ამ წოდებამ, უბრალოდ, ფუნქცია დაკარგა. უნდა აღვადგინოთ თუ არა ჩვენ ის? თუკი აღვადგენთ, მაშინ რა იქნება დიაკონისების ფუნქციები? არ არის აუცილებელი, რომ მე-20 და 21-ე საუკუნეებში ისინი იმასვე აკეთებდნენ, რასაც მე-3 და მე-4 საუკუნეებში. წოდება შეიძლება იგივე იყოს, მაგრამ მაინც ხელახლა უნდა მოვიფიქროთ, რა ფუნქციები შეიძლება ჰქონდეთ დიაკონისებს. რამდენადაც მესმის, ფაქტებზე დაყრდნობით, ისინი იყვნენ ხელდასხმული პირები თანაბარ რანგში მამაკაც დიაკონებთან. (მართლმადიდებელ სამყაროში ამასთან დაკავშირებით აზრთა სხვადასხვაობაა, მაგრამ ჩემი დასკვნა, წყაროებში მოტანილი ფაქტებიდან გამომდინარე, საკმაოდ ნათელია: მათ ჰქონდათ არა მხოლოდ კურთხევა, არამედ ხელდასხმაც). თუმცა, მოდით, გავცდეთ ამას. მაგალითად, რატომ არ შეიძლება ქალს მიენიჭოს მედავითნის წოდება? რამდენადაც ვიცი, ეს არ ხდებოდა ადრეულ ეკლესიაში, მაგრამ რატომ არ უნდა დავაწესოთ ქალი მედავითნედ, როდესაც, როგორც თქვენ ამბობთ, ის მსახურობს მედავითნედ. ადრეულ ეკლესიაში ქალის მედავითნედ დაწესება მხოლოდ დედათა მონასტრებში ხდებოდა. რამდენადაც მესმის, ეს ორი შესაძლებლობა სადავო არ არის.

- ჩვენს ქვეყანაში ახალგაზდა ქალები არ დაიშვებიან საკურთხევლის მსახურებად, თითქოს საკურთხეველში მსახურებისათვის ერთადერთი კრიტერიუმი მამრობითი სქესი იყოს.

- იგივე მდგომარეობაა ბრიტანეთშიც. ერთადერთი (რამდენადაც ვიცი) ადგილი, სადაც ქალები დგანან საკურთხეველში მსახურობენ, დედათა მონასტრებია და ამასთან, ეს ქალები მონაზვნები არიან. ამაზე უნდა ვიფიქროთ. უნდა ვკითხოთ საკუთარ თავს, „რითაა განპირობებული ის წესი, რომლის მიხედვითაც, ბავშვის ნათლობისას (ტაძრად მიყვანების) მამრობითი სქესის ბავშვი მღვდელს საკურთხეველში შეჰყავს, ხოლო მდედრობითი სქესისა კი მხოლოდ კანკელთან მიჰყავს?“ ბევრი მღვდელი ვიცი, რომელიც დღეს ამ არ წესს იცავს, თუმცა მე ვიცავ. სანამ უგულებელვყოფთ ამ წესს, უნდა დავსვათ კითხვები: „რა მნიშვნელობა აქვს? რატომ არსებობს?“ მათზე მე არ მაქვს გარკვეული პასუხი.

- თითქოს ეკლესიამ მემკვიდრეობით მიიღო ზოგიერთი ებრაული პრაქტიკა, რომელიც გავრცელებული იყო ადრეულ ეკლესიაში. ქალების მშობიარობიდან მეორმოცე დღეს მათი ეკლესიაში მისვლის წესი ხომ არ არის ერთ-ერთი ამ პრაქტიკათაგანი?

- ეს წესი ნამდვილად ნაწილია ადრეულ ეკლესიაში დამკვიდრებული ტაძრად მიყვანების პრაქტიკისა. სხვა საკითხია, თუ როგორ გვესმის პირველქმნილი ცოდვა, თუ როგორ განვმარტავთ 50-ე ფსალმუნს - „ცოდვათა შინა მშვა მე დედამან ჩემმან“. ქალის მშობიარობიდან მეორმოცე დღეს ეკლესიაში მსახურება - ლოცვები იმ სახით, როგორითაც დღეს არსებობს, მგონი, საკმაოდ შემაშფოთებელია. ეს შეიძლება კარგი იდეა იყოს სრულიად მართლმადიდებელთა შეკრების მოსაწვევად. რადგან ჩვენ დაინტერესებული ვართ ლიტურგიკული მსახურებით, ეპისკოპოსებმა უნდა გადახედონ ამას სხვათა მონაწილეობით. მაგრამ ჩვენ უნდა დავსვათ კითხვა - „რა არის ამ მსახურების აზრი და არის თუ არა ის საჭირო?“ ამ კითხვას უფრო და უფრო ხშირად სვამენ დღეს ახალგაზრდა მართლმადიდებელი დედები ჩვენი მრევლის ინგლისურად მოლაპარაკე ნაწილში აქ, ოქსფორდში. თუ ეს არის მსახურება, რომლითაც ქალი ჰმადლობს ღმერთს ბავშვის დაბადების გამო, რომელიც მოჰყავს ტაძარში და ღმერთს უძღვნის, მაშინ ეს სრულებით გასაგებია. მაგრამ ბევრი რამ არის მეორმოცე დღის ლოცვებში არა მხოლოდ სამადლობელი. მაგალითად, საუბარი განწმენდის საჭიროებაზე. რატომ სჭირდება ქალს განწმენდა ბავშვის დაბადენის შემდეგ უფრო მეტად, ვიდრე კაცს? ეს არის შეკითხვა, რომელსაც მინდა ჩვენმა ღვთისმეტყველებმა უპასუხონს.

- მენსტრუაცია იყო და არის გაგებული, როგორც უწმინდური მდგომარეობა. მაინტერესებს, ეს უფრო კულტურული ტრადიციაა თუ ღვთისაგან შთაგონებული აზრი?

- ეს მეც მაინტერესებს. როგორც ვიცით, უძველესი წესია და სათავეს იღებს იმპერატორ კონსტანტინეს მოქცევამდე. ამ წესს ვხვდებით მესამე საუკუნის წყაროებსა და წერილებში, რომლებიც შეტანილია ჩვენს კანონიკურ კრებულებში და რომელთა რატიფიცირებაც მსოფლიო კრებებზე მოხდა. თუმცა ამ წყაროების მიღებით მსოფლიო კრებებს არაფერი უთქვამთ იმის შესახებ, რომ მენსტრუაცია უწმინდურ მდგომარეობაში ყოფნაა. არ მიგვაჩნია, რომ კანონები, თუნდაც მსოფლიო კრებების მიერ იყოს მიღებული, უცვლელია. ამ კრებების მხოლოდ დოგმატურ დადგენილებებსა აქვთ მარადიული ღირებულება. აქვს თუ არა დოგმატური საფუძველი მენსტრუაციის შესახებ ამ წესებს?

- წმინდა ტრადიციას მნიშვნელოვანი ადგილი უკავია ჩვენი ეკლესიის სწავლებაში. შეგიძლიათ ჩამოაყალიბოთ, რა არის ტრადიცია და რა - არა, როგორ უნდა მივუსადაგოთ ის ქალების მონაწილეობას ეკლესიის ცხოვრებაში?

- წმინდა ტრადიციის საუკეთესო განმარტებას, რაც მე ვიცი, გვაძლევს ვლადიმირ ლოსკი: „წმიდა ტრადიცია არის სულიწმიდის ცხოვრება ეკლესიაში“. ამ განსაზღვრებაში განსაკუთრებული ყურადღება სიტყვა „სიცოცხლეზე“ გავამახვილოთ. წმინდა ტრადიცია არ შედგება განსაზღვრებებისაგან, რომლებიც ჩაწერილი, დაფიქსირებული და უცვლელია. ის ცოცხალია და რაღაც-რაღაცეები არ არის წარსულიდან მექანიკურად გადმოღებული; ეს არის სულიწმიდის მოსმენა აწმყოში. ლოსკი იმასაც კი ამბობს, რომ „ტრადიცია წარმოადგენს ეკლესიის კრიტიკულ სულს“. კეთილი, მოდით, ტრადიციის სრული ერთგულებით მივიღოთ კრიტიკული პოზიცია იმ წესების მიმართ, რომ ქალებს არ ეძლევათ უფლება ეზიარონ მენსტრუალური ციკლის დროს და იმ წესების წინააღმდეგ, რომ გოგონების შეყვანა არ შეიძლება საკურთხეველში მათი ტაძრად მიყვანების დროს. კრიტიკულად მივუდგეთ ამას და ვიკითხოთ, რატომ არსებობს ეს წესები? თუ მათ არსებობას სწორი მიზეზები არა აქვს, მაშინ ისინი უნდა შევცვალოთ. კარგად ვიცი, რომ დასავლეთში, მართლმადიდებელი ეკლესიის დიდ ნაწილში ამ წესს, ქალებს რომ არ აზიარებენ მენსტრუალური ციკლის პერიოდში, აღარ იცავენ და ბევრი მღვდელი მის უგულებელყოფას შესაძლებლად თვლის. ეს არ ნიშნავს იმას, რომ ქალები საკუთარი ინიციატივით უგულებელყოფენ ამ წესს, არამედ ისინი ამას კურთხევით აკეთებენ. მაგრამ თუ ეს ასეა, მაშინ ღიად და ოფიციალურად უნდა ვთქვათ, რომ ეს წესი აღარ შევასრულოთ.

- ჩვენი ჟურნალის ამ ნომერში გამოქვეყნებულია თქვენი ქადაგება „ადამიანური თავისუფლების ხატი“, რომელშიც განმარტავთ, თუ როგორ არის მარიამ ღვთისმშობელი მთელი კაცობრიობის ხატი - ქალებისაც და კაცებისაც. თუ შეიძლება გვითხარით რამდენიმე სიტყვა ამის შესახებ, რას ნიშნავს, რომ ქრისტე მთელი კაცობრიობის ხატია?

- (პაუზა) დიახ, მართლაცდა, ქრისტე ყველა ჩვენგანის ხატია. იგი ორმაგი ხატია, რადგან ის უხილავი მამის ხატიცაა და ამავე დროს ჩვენი კაცობრივი ბუნების ხატიც. განკაცების საიდუმლოში არსებითია ის, რომ ქრისტე გახდა ადამიანი. ეკლესიის მამები ძალიან იშვიათად მსჯელობენ მის მამრობითობაზე. ისინი ყოველთვის ხაზს უსვამენ მის ადამიანურ ბუნებას. ქრისტეს მამრობითობას არა აქვს მათთვის უპირველესი მნიშვნელობა. რას უნდა ვხედავდეთ ჩვენ იესოში? მასში უნდა დავინახოთ ადამიანური ბუნების ყველა ასპექტი. მათგან ძნელია გამოვყოთ რომელიმე ერთი. ის, რამაც ყველაზე მეტად შემძრა, ქრისტეს სინაზე და თანაგრძნობაა. როდესაც ჩემი პირველი სამლოცველოსათვის ხატი უნდა დაეხატათ, მე ავირჩიე ხატი, სადაც მაცხოვარს ხელში უჭირავს სიტყვები - „მოვედით ჩემდა ყოველნი მაშვრალნი და ტვირთმძიმენი და მე განგისუენო თქვენ, აღიღეთ უღელი ჩემი თქუენ ზედა და ისწავლეთ ჩემგან, რამეთუ მშვიდ ვარ და მდაბალ გულითა“. ეს ტექსტი ყოველთვის ბევრს ნიშნავდა ჩემთვის.

- ძალიან მომწონს სიტყვები, რომელიც ჰენდელმა ჩადო თავის ორატორიაში „მესია“. ეს ჩემი ერთ-ერთი ყველაზე საყვარელი არიაა.

- დიახ. ვფიქრობ იმაზე, რომ როდესაც მაცხოვართან უამრავი ხალხი მიდიოდა, ის კი არ გმობდა მათ, არამედ განახლებული ცხოვრების იმედს აძლევდა. ქალს, რომელიც მრუშობაზე შეიპყრეს, ის ეუბნება: „არც მე განგიკითხავ შენ,“ თუმცა მან ამ ქალს ასევე უთხრა: „წადი და მეტად ნუღარა სცოდავ“. ვფიქრობ იმაზე, როდესაც მკვდრეთით აღმდგარ იესოსთან პეტრე მოციქული დაბრუნდა მის მიერ ქრისტეს სამჯერ უარყოფის შემდეგ, მაცხოვარს პეტრე არ გაუკიცხავს, არამედ სამჯერ უთხრა: „გიყვარ მეა?“ მოციქულმა მოძღვრის უარყოფით დაარღვია ურთიერთობა მასთან, იესომ სამჯერ კითხვის დასმით, უყვარდა თუ არა პეტრეს ის, აღადგინა და დაადასტურა ეს ურთიერთობა. იუდაც, თავის ჩამოხრჩობის ნაცვლად ქრისტესთან რომ დაბრუნებულიყო, განა ქრისტე მასაც არ მიიღებდა? ასე რომ, მაცხოვრის უსაზღვრო მოწყალება არის ის, რამაც ყველაზე მეტად შემძრა. თუ ჩვენ იესოს დავემსგავსებოდით ამაში, მაშინ მსოფლიო უფრო სიხარულის მომტანი ადგილი გახდებოდა.

- როგორ ფიქრობთ, ქალები ევროპასა და ახლო აღმოსავლეთში განსხვავებული პრობლემების წინაშე დგანან, ვიდრე ჩრდილოეთ ამერიკაში?

- განვასხვავებდი დასავლეთ ევროპასა და ახლო აღმოსავლეთს. ვფიქრობ, დასავლეთ ევროპელი და ჩრდილო ამერიკელი ქალები მსგავსი პრობლემების წინაშე დგანან... კითხვებს, რომლებსაც აქ სვამენ (ამერიკის შეერთებულ შტატებში) დასვამენ ევროპაშიც, თუ ისინი უკვე არ დასვეს. როდესაც ვსაუბრობთ ევროპაზე, ვგულისხმობ საბერძნეთს, როგორც ევროპის ნაწილს. კარგად არ ვიცნობ სიტუაციას აღმოსავლეთ ევროპის ყოფილ კომუნისტურ ქვეყნებში. კომუნიზმის ბატონობის სამოცდაათი ან ორმოცი წლის შემდეგ, ცხადია, მათ ექნებათ წარსულის განსხვავებული გამოცდილება. თუმცა შეიძლება სიტუაცია იქ ისე შეიცვალა, რომ აღარ იყოს ამხელა განსხვავება. ევროპაშიც და ამერიკაშიც ძირითადად მსგავსი სიტუაციაა, აქ კითხვას უსვამენ ეკლესიას. ახლა ქალები ყველა სფეროში კაცების მხარდამხარ მუშაობენ... როგორი მდგომარეობაა ეკლესიაში? აქაც ქალები ითხოვენ მონაწილეობას საეკელესიო საქმიანობაში და ისინი მართლები არიან. თუ არის ეკლესიაში ისეთი რამ, რისი გაკეთებაც ქალს არ შეუძლია, ჩვენ უნდა ავუხსნათ მას ამის მიზეზი და არა, უბრალოდ, ვუთხრათ, რომ ეს ყოველთვის ასე იყო და იქნება.

- მინდა კიდევ ერთხელ გითხრათ მადლობა იმისათვის, რომ გამონახეთ დრო, ჩვენთვის გაგეზიარებინათ თქვენი აზრები, რას უსურვებდით ჩვენს ჟურნალს?

- იმედი მაქვს, თქვენ მიერ განხილული ყველა საკითხის ლოცვით ცხოვრებასა და ეკლესიის საღვთისმსახურო გამოცდილებასთან დაკავშირებით შეეცდებით. მამა გიორგი ფლოროვსკიმ თქვა: „ქრისტიანობა ლიტურგიკული რელიგიაა, უპირველესია ღვთისმსახურება და შემდეგ მოდის დოგმატი და ზნეობრივი წესები“. რა საკითხსაც არ უნდა განიხილავდეთ, მიმართეთ ის ლოცვითი ცხოვრებისაკენ და აჩვენეთ, როგორ ამოიზრდება ის ჩვენი ლოცვიდან და ღვთისმსახურებიდან და როგორ გვაბრუნებს ის კვლავ ლოცვისაკენ. მინდა თქვენი ჟრნალის ყველა ნომერში ლიტურგიკული სულისკვეთება ვიხილო ამ სიტყვის ყველაზე ფართო აზრით.

Please Share it! :)