სიტყვის თავისუფლების ორმაგი სტანდარტი
„ჩარლი ჰებდო“ 4 წლის წინ ანალოგიურ პროცესზე გაამართლეს
სატირულ ჟურნალში გამოქვეყნებული წინასწარმეტყველ მუჰამედის კარიკატურებით შეურაცხყოფილ მუსლიმებს საფრანგეთის მთავრობამ საკუთარი წყრომის და უკმაყოფილების გამოხატვა სასამართლოში ურჩია. გამოჩნდა ადამიანთა ერთი ჯგუფი, რომელთაც პარიზის კრიმინალურ სასამართლოში მართლაც იჩივლეს. პროკურორებს გადაწყვეტილება საქმისთვის მსვლელობის მიცემის შესახებ ჯერ არ მიუღიათ.
დადებითი პასუხის შემთხევაში ჟურნალისთვის „ჩარლი ჰებდო“, რომელშიც კარიკატურები დაიბეჭდა, სასამართლო განხილვები პირველი შემთხვევა არ იქნება. რელიგიური ხასიათის ხუმრობებისთვის, რომელსაც მორწმუნეები მტკივნეულად აღიქვამენ, მას რამდენიმე პროცესი აქვს მოგებული. ასე მაგალითად, „ჩარლი ჰებდო“ 4 წლის წინ ანალოგიურ პროცესზე გაამართლეს, როდესაც მან დანიური ჟურნალიდან იგივე მუჰამედის სატირული ჩანახატები ხელახლა გამოაქვეყნა. იმავე, 2008 წელს ჟურნალი რომის პაპის კარიკატურის გამოქვეყნების საქმეშიც გამართლდა.
პიერ გიერლანი პარიზის დასავლეთის უნივერსიტეტის პროფესორი ამბობს, რომ საქმე მარტო სიტყვის თავისუფლებაში როდია. საფრანგეთში რელიგიური თემა არაპოპულარულია, ფეხს ვერ იკიდებს და შესაბამისად მსგავსი პროცესების უმეტესობა წაგებისთვის არის განწირული.
„სარწმუნოების კრიტიკა ეროვნული სპორტივითაა. ინგლისურენოვან სამყაროში საფრანგეთი კათოლიკურ ქვეყნად წარმოუდგენიათ. ეს ძალზე მცდარი შეხედულებაა. ფრანგების უმეტესობა ათეისტი, სეკულარი ან აგნოსტიკოსია. ამ ჯგუფის ადამიანები რიტუალებს ან არ სცნობენ, ან საერთოდ რელიგიის არსებობას უარყოფენ. ტრადიციულად ფრანგი მემარცხენეების მოძრაობა კათოლიციზმის ოპონენტად ჩამოყალიბდა. ქვეყანაში ანტი-ქრისტიანული განწყობა და ტრადიცია შემდეგ ყველა სხვა დანარჩენ რელიგიაზე გავრცელდა,“ - ხსნის პროფესორი გიერლანი.
საფრანგეთის ხელისუფლებამ კარიკატურების წინააღმდეგ დემონსტრაციების მოწყობაზე ოფიციალური უარი განაცხადა. შინაგან საქმეთა მინისტრმა პრეფექტურებს უბრძანა დემონსტრაციების მოწყობასთან დაკავშირებით არცერთი გამონაკლისი არ დაუშვან. პროფესორ გიერლანს მიაჩნია, რომ ხელისუფლების გადაწყვეტილება სიტყვის და გამოხატვის თავისუფლებას ზღუდავს.
„საფრანგეთში დემონსტრაციას რომ კრძალავ, ეს იმას ნიშნავს, რომ რისკის ქვეშ მთლიანად საზოგადოებრივი წესრიგის დაცვას აყენებ. ამით ადამიანს დაგროვილი პროტესტის გადმოღვრის და აზრის გამოხატვის საშუალებას უხშობ, რითაც პრობლემას კიდევ უფრო ამწვავებ“ - აღნიშნავს ის.
პროფესორ გიერლანს მიაჩნია, რომ სიტყვის თავისუფლება რთული და კომპლექსური საკითხია: ერთის მხრივ, ქვეყანა ადამიანის უფლებების ევროპულ კონვენციაზე ხელისმომწერად გვევლინება. კონვენციაზე, რომელიც სიტყვის თავისუფლებას იცავს. თუმცა, ამ საკითხში შეიძლება ითქვას, რომ ორმაგი სტანდარტია, რაც სიტყვის თავისუფლების გარკვეულ შეზღუდვებში გამოიხატება. მაგალითად, არსებობს 1990 წელს მიღებული კანონი, რომელიც ყოველგვარ რასობრივ, ანტისემიტურ და ქსენოფობიურ გამოვლინებას კრძალავს. ანუ მთელ რიგ საკითხებში მთავრობა სიტყვის თავისუფლებას იცავს, მაგრამ არსებობს კატეგორიები, რომლებშიც აზრის მკაცრ ჩარჩოებში მოქცევა ხდება. ეს კი ულტრა-მემარჯვენეებს, ან ისლამურ ფუნდამენტალისტებს საფრთხის და უსამართლობის შეგრძნებას უჩენს.
მეტ როჟანსკი, შეერთებული შტატების კარნეგის მშვიდობის ფონდიდან ამბობს, რომ საფრანგეთი ამმხრივ მარტო არ არის. სიტყვის თავისუფლებას ლიმიტი ბევრ ქვეყანაში აქვს დაწესებული და ხშირად ისეთი სახით, რომ თავად სიტყვის თავისუფლების მცნება ფარისევლურ ხასიათს ატარებს. ეს განსაკუთრებით თვალშისაცემია ევროპის იმ ქვეყნებში, სადაც მზარდი იმიგრაცია სერიოზულ პრობლემებს ქმნის. ზოგჯერ სიტყვის თავისუფლების მიღმა არა რასისტური ან ჰომოფობიური გამოვლინებების აღკვეთა დგას, არამედ ძველი ომები, ისტორიული კონფლიქტები და ოკუპაციის შემთხვევები - ამბობს ის.
„სრულებით გასაგებია პოლიტიკურ ლიდერთა მისწრაფება შეზღუდონ თავისუფალი სიტყვის ისეთი გამოვლინება, რომელიც მათი აზრით ნეგატიურ მიმდინარეობებს გააღვიძებს, როგორიცაა მაგალითად ნეო-ნაციზმი. ეს იმპულსი მისაღებია, თუმცა მაინც მიმაჩნია, რომ არასწორია. და აი რატომ: ფარული კონფლიქტური ზონები, რომელიც სოციალურ ზეწოლას განიცდის და არ ვლინდება, რაზეც ლაპარაკიც კი არ შეიძლება, მოსახლეობის გარკვეულ ფენებს უფრო მგრძნობიარეს და იოლად ფეთქებადს ხდის,“ - აღნიშნავს კარნეგის მშვიდობის ფონდის წარმომადგენელი.
სწორედ ერთ-ერთ ასეთ ფარულ აგრესიას მოჰყვა წინასწარმეტყველი მუჰამედის კარიკატურები, რომელიც ჟურნალ „ჩარლი ჰებდოში“ გამოქვეყნდა. ერთ-ერთ მათგანში მუჰამედი მთლიანად შიშველია. ეს იყო პასუხი იმ გლობალურ პროტესტზე, რომელიც მუსლიმ ქვეყნებში ამერიკის მოქალაქის მიერ გავრცელებულმა ვიდეოფირმა გამოიწვია. მასში წინასწარმეტყველი მატყუარა, მოქალთანე და მცირეწლოვანთა მოძალადედ იყო გამოყვანილი. თუმცა, აქვე ისიც უნდა აღინიშნოს, რომ შეერთებული შტატების უმაღლეს პოლიტიკურ ეშელონებში პრეზიდენტი ობამას ჩათვლით ფილმი ერთმნიშვნელოვნად და მკაცრად დაგმეს.
Analysts See Double Standard in European Free Speech Laws
LONDON—French embassies, consulates and international schools in 20 Muslim countries were closed on Friday after cartoons depicting the Prophet Muhammad were published earlier this week by a French satirical magazine. In response to the controversial caricatures, the French government has emphasized that freedom of expression is guaranteed in France. But some critics say in France and other European countries there is a double standard when it comes to free speech.
The French government has said those who are offended by the caricatures can resolve the issue in a court room.
At least one Muslim group has already reportedly filed a criminal complaint with prosecutors in Paris. Prosecutors have yet to decide if legal action will be taken.
Charlie Hebdo, the weekly magazine that published the cartoons, has previously won cases when it was taken to court for offending faith groups. Four years ago it won a case brought against it after it published cartoons of the Prophet Muhammad, which had previously been printed in a Danish magazine.
An unsuccessful complaint was also brought against it after it caricatured the Pope in 2008.
Pierre Guerlain, from Paris West University in France, says the caricatures would need to be found racist for the complaint to succeed. Religious grounds, he says, won’t suffice in France.
“Criticizing religion is a national sport," says Guerlain. "People in the English-speaking world imagine that France is a Catholic country, but it is a misconception. Most people are secular, agnostics or atheists. They don't have religious practices. And traditionally, the French Left built itself around opposition to the Catholic Church. So there is a long anti-religious tradition in France, which carries on to other religions.”
French authorities confirmed Friday that they have banned any protestors from demonstrating against the cartoons. The Interior Minister said prefects throughout the country had been ordered to crack down if the ban is challenged.
Guerlain says such a move by the government undermines free speech values.
“When you ban a demonstration in France, you always argue that there is a danger to public order," he says. "So the argument is that it is not speech that is banned, but it's a deed, an action. But in the case of this demonstration, if you restrict avenues for self-expression, I think you make the problem worse.”
In France, he says free speech is a complex issue. On the one hand, France is a signatory to the European Convention on Human Rights, which defends free speech.
But there are limits. For example, the Gayssot Act, which dates to 1990, prohibits any racist, anti-Semite, or xenophobic activities, including Holocaust denial.
Guerlain says exceptions to the free speech rule can create confusion.
“Because in France you have this "Loi Gaysott." It means some categories of speech are protected, other categories are not protected, which gives a possibility for the far right or Islamic fundamentalists to claim that they are treated in an unfair way,” he says.
Matt Rojansky of the U.S.-based research group, the Carnegie Endowment for International Peace, says France is not the only country in Europe where free speech has its limits - and it creates a sense of hypocrisy.
"Muslims in Pakistan, or Algeria, or where have you, are not unaware that there is a head-scarf ban," he says. "They understand that Europe is constraining free speech in some instances, but then they see that in other instances people can, in their view, commit grave violations with their speech by publishing cartoons or saying things. Nationalist politicians say a lot of things, and those things are protected. So they feel that that is an hypocrisy, and I think that position is a logically viable position unless Europe hasn't resolved that contradiction."
He says laws in Europe that limit free speech often stem from a desire to create inclusive communities in countries with often large migrant populations.
Many European nations, Rojansky says, contain societies that have very troubling historical relationships - legacies of war, conflict, and occupation - and that has been part of the motivation for limiting free speech.
"It's understandable that political leaders want to keep a lid on some elements of speech and expression that could, in their view, provoke negative trends, whether it's violence or nationalist movements, secession, neo-Nazism, etc. That's an understandable impulse. I still think it's wrong," he says. "And the reason it's wrong is that if you build your social-contract on the basis of hidden or off-limit zones, things that must not be spoken, those will always be vulnerabilities and sensitivities in your national project."
Charlie Hebdo published a series of caricatures of the Prophet Muhammad, including cartoons where he is depicted naked.
The magazine published the cartoons after global protests erupted over a video produced by a private film-maker in the United States, which depicts the Prophet Muhammad as a fraud, womanizer, and child molester.
U.S. President Barack Obama has publicly rebuked the video.
წყარო:
Комментариев нет:
Отправить комментарий